ایران پرسمان

آخرين مطالب

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟ اقتصاد روز

گوناگون/ نماد «تک‌چشم» در مصر باستان چه معنایی داشت؟
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایسنا / نماد «چشم حورس» به کرات در تدفین‌های باستانی یافت شده، به‌ویژه روی نوعی طلسم به نام «ودجت». گاهی تصویر چشم حورس روی تابوت‌ها و درون نیایشگاه‌های مقبره نیز دیده می‌شود. 
بر مبنای اسطوره‌شناسی مصری، حورس پسر «اوزیریس» خدای جهان زیرین بود. حورس با عموی خود، شیث (یا سِث) بر سر پادشاهی مصر مبارزه کرد. در این نبرد، شیث چشم چپ حورس را مجروح کرد، اما در نهایت حورس پیروز شد، پادشاهی مصر را به دست آورد و چشم چپش نیز بازگردانده شد. این بازگردانی به‌دست «تحوت» خدایی با سر ibis (اکراس) خدای خرد انجام شد. 
به همین دلیل بود که تصاویر این چشم چپ به نماد قدرتمند «چشم حورس» تبدیل شد. 
کی یاماموتو، مصرشناس دانشگاه تورنتو گفته: «طلسم ودجت یکی از نمادین‌ترین طلسم‌های مصر باستان است. طلسم ودجت با شفا و حفاظت مرتبط است. احتمالاً به همین دلیل است که این نوع طلسم در بسیاری از تدفین‌ها دیده می‌شود و اغلب میان پارچه‌های مومیایی قرار داده شده است.» 
تمدن مصر باستان بیش از 3000 سال دوام آورد و در طول این مدت، کاربردهای چشم حورس نیز تغییراتی داشته است. 
یاماموتو توضیح داده: «در دوره‌های بعدی، یک ودجت بزرگ از موم روی سمت چپ شکم مومیایی قرار داده می‌شد؛ درست جایی که شکاف برای مومیایی‌کردن ایجاد می‌شد تا شفا و حفاظت از این ناحیه‌ی آسیب‌پذیر را تضمین کند.» این سنت در هزاره نخست پیش از میلاد انجام می‌شد. 
پِنی ویلسون، دانشیار باستان‌شناسی دانشگاه دورهام انگلستان گفته: «چشم چنان نشانه‌ی بی‌درنگ قابل‌شناسایی از حفاظت و سلامت بود که به استعاره‌ای برای کمال و تندرستی تبدیل شد.» ویلسون افزود که ارتباط چشم با تندرستی می‌توانست به مفاهیمی همچون آب‌های نیل، تمامیت سرزمین مصر، شفا و هدیه‌های غذایی کامل نیز تعمیم یابد. 
طلسم ودجت با نقش چشم حورس روی آن. این طلسم در فاصله‌ای حدودی بین سال‌های 1070 تا 664 پیش از میلاد ساخته شده و اکنون در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود
ژیولا پریسکین، تاریخ‌دان باستان از دانشگاه مجارستان گفته که چشم حورس با افزایش و کاهش نور ماه (هلال تا بدر و بالعکس) هم مرتبط بوده و این نکته شاید به محبوبیت آن افزوده باشد. داستان مجروح‌شدن و بازیابی چشم چپ حورس با تغییرات ماه قیاس می‌شده، به‌ویژه در هزارۀ دوم و اول پیش از میلاد. پریسکین گفته: «با اینکه چشم حورس نمادی پیچیده با معانی گوناگون است و در نقش‌های زیادی ظاهر شده، اما پیوند آن با ماه احتمالاً نقش مهمی در محبوبیتش داشته است.» 
چشم حورس نخستین‌بار چه زمانی پدیدار شد؟
به گفته یاماموتو، طلسم‌های ودجت نخستین‌بار حدود 2200 سال پیش از میلاد ظاهر شدند و همان زمان، چشم حورس نیز روی تابوت‌ها و دیوار نیایشگاه‌های مقبره نقاشی می‌شد: «در این موارد، پژوهشگران باور دارند که این چشم‌ها نه‌تنها حفاظت جادویی برای مردگان فراهم می‌کردند، بلکه به آن‌ها امکان نگریستن به دنیای زندگان را می‌دادند.» 
یاماموتو توضیح می‌دهد که روشن نیست چرا چشم حورس در دوران دودمان ششم ظهور کرد. اما آن زمان، مصریان باستان نوشتن متون مذهبی روی دیوارهای اهرام را آغاز کردند که نشان‌دهنده‌ی آغاز «قانونمندسازی باورهای دینی» آنان است. این امر ممکن است به خلق و گسترش نمادهای مذهبی تازه‌ای مانند چشم حورس منجر شده باشد. 
ویلسون اشاره کرده که ممکن است این نماد با آرایش مذهبی نیز مرتبط باشد: «ما می‌دانیم از دوران‌های ابتدایی، مواد معدنی مانند گالن (سرب طبیعی) و مالاکیت (سنگ سبز رنگ) لوازم آرایشی قدرتمند برای حفاظت چشم بودند. بنابراین، احتمال دارد چشم ودجت تصویری نمادین از چشمی حفاظت‌شده باشد.» 
دلیل خلق آن هر چه که باشد، چشم حورس در نهایت به یکی از نمادهای بارز مصر باستان تبدیل شد. به گفته ویلسون، این نماد چندمنظوره، دارای سبک مصری و بسیار قدرتمند است.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/1242289/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

توقف شماره‌گذاری خودروهای تولیدی ایران خودرو به دلیل به‌روزآوری سامانه‌های دولت و فراجا

پرداخت 50 میلیون تومان پاداش برای این افراد

درخشش بیمه دی در خدمات‌رسانی به ایثارگران؛ رتبه اول توانگری و پرداخت به‌روز مطالبات درمانی

حیات عالمانه به بیان آیت الله جوای آملی

قابلیت برخاست و فرود عمودی جنگنده پیشرفته اف-35 بی

آیا هوش مصنوعی نژادپرست است؟

ترجمه «زیر گنبد» استیون کینگ منتشر شد

سلیمی نمین: پزشکیان مثل روحانی مذاکره را به برگی برای افزایش قدرت تبدیل نکرد

یمن: آماده‌ایم وارد بالاترین سطح از درگیری با آمریکا شویم

«آکسیوس»: تهدیدات «ترامپ» خطاب به اوکراین است نه روسیه

سرمقاله سازندگی/ تبعات خودتحریمی

سرمقاله جام جم/ ارتش در خدمت ملت و امنیت

وقتی دخل و خرج دولت باهم نمی خواند

تقویم تاریخ/ روز آزمایشگاه و علوم آزمایشگاهی

روایت خبرنگار اعزامی صداوسیما از جزئیات و زمان آغاز دور دوم مذاکرات

زلنسکی باز هم به چین اتهام زد

نیم میلیون سلاح آمریکایی در افغانستان در اختیار گروه های شبه نظامی قرار گرفته است

سرمقاله دنیای اقتصاد/ شرط کافی توافق

درآمد روزانه ثروتمندترین و فقیرترین افراد در برخی کشورها

تفال/ ای دل آن دم که خراب از می گلگون باشی

حکمت/ اهمیت کوتاه سخن گفتن

یادگیری چگونه در مغز شکل می‌گیرد؟

از خوش‌باشی‌های بیخودی تا ریاضت‌های تارک دنیایی

هشدار سفیر ایران در لبنان نسبت به پروژه خلع سلاح

وزیر خارجه ایتالیا: رم میزبان گفت‌وگوهای سطح بالا برای تسهیل یک راه‌حل مثبت خواهد بود

روایت شنیده‌نشده از عقد اخوت سردار حجازی با سردار سلیمانی و سیدحسن نصرالله

سرمقاله خراسان/ ده‌ها «پایتخت» می‌خواهیم

سخنگوی وزارت خارجه درخصوص دومین دور مذاکرات: مسیر پیش رو هموار نیست

عراقچی وارد رم شد

عراقچی: در اوج همکاری با روسیه در تاریخ روابط 500 ساله خود هستیم

اظهارات سخنگوی وزارت خارجه درخصوص انتخاب محل و محتوای مذاکرات

وزیر خارجه عمان وارد رم شد

جدی‌ترین گزینه دولت برای وزارت اقتصاد از زبان نماینده مجلس

آمریکا از حملات قریب‌الوقوع احتمالی به خاک سوریه خبر داد

رئیس کمیسیون اجتماعی: یارانه خانوار نباید به دلیل درآمد فرزندان قطع شود

با خدا رفیق بشیم!

لحظات دلهره‌آور دوچرخه سواری روی باله توربین بادی

تا حالا درون ناقوس ساعت را دیده بودید!

حرکت جالب هم محله ای ها در میشیگان ؛ خودتان ببینید!

سحابی rim با فاصله‌ی 4 هزار سال نوری از زمین

شعر ترکی استاد شهریار

سفیر ایران در عربستان: سفر خالد بن‌ سلمان، بسیار مهم است

واشنگتن‌پست: ترامپ علی‌رغم فشار مشاوران تندرو، دیپلماسی با ایران را انتخاب کرد

روایت روسیه از مذاکرات مهم لاوروف و عراقچی

عراقچی: هفته آینده به پکن سفر خواهم کرد

نیویورک‌تایمز: این 3 نفر در کاخ سفید مانع جنگ با ایران هستند

حمله هوایی آمریکا به صنعا

ترامپ هشدار روبیو در مورد کناره گیری آمریکا از مذاکرات روسیه و اوکراین را کم اهمیت خواند

هواپیماهای شبح‌گونه؛ جنگنده‌های نسل پنجم و نسل ششم چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

هفته حبس نفس‌ها در بازار دلار و طلا