بزرگنمايي:

ایران پرسمان - دنیای اقتصاد /بورس در هفته‌ای که گذشت با کارگردانی دو متغیر مهم یعنی برخی سیاستگذاری‌های اقتصادی و تنش‌های سیاسی در یک چرخش ناگهانی هم کانال 2.1میلیونی را از دست داد و هم از منظر ارزش دلاری به کمترین مقدار از دی ماه 98 رسید ‌تا التهابات جدیدی را تجربه کند. شاخص‌کل بورس تهران در واپسین روز معاملاتی هفته و پس از ریزش قابل‌توجه چند روز اخیر، با کاهشی محدود به سطح دو‌میلیون و 65هزار واحد رسید. افت 3هزار‌واحدی نماگر اصلی درحالی رقم خورد که سطح ارزش دلاری معاملات بورس در چند روز گذشته به 21میلیون دلار نیز رسیده‌است. علاوه‌بر این، ارزش دلاری بورس تهران (بدون فرابورس و بازار پایه) به 101میلیارد دلار رسیده که از 21دی ماه 1398 بی‌سابقه است.
این وضعیت در حالی رقم خورده که کارخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بزرگی به مجموع سهام لیست‌شده در بورس تهران افزوده شده‌اند. علاوه‌بر آن نسبت P/E بورس تهران به زیر 6واحد برگشت. برخلاف گذشته که حضور P/E‌گذشته‌نگر بازار در کانال 5واحد، بازار را به فاز‌رونق و رشد قیمت می‌کشاند، اکنون بازار تمایل دارد که P/E بازار در کف 6واحد باقی‌مانده و حضور در کانال 5واحد را هم برای چندمین‌بار تجربه کند. اگر فضای سیاستگذاری به سمت رونق تولید و فضای کسب‌وکار هدایت شود، بازار سهام در بهترین نقطه برای رشد شارپی قیمت است. بازار برای بهبود P/E در کوتاه‌مدت به کاهش نرخ سود (درصورت کاهش انتظارات تورمی)، کاهش تنش‌های سیاسی و نظامی و کاهش اختلاف دلار نیاز دارد.
نماگرها متعادل شدند؟
شاخص‌کل بورس با افت بیش از 3هزار واحد به 2میلیون و 65هزار واحد رسید. شاخص هموزن نیز با کاهش قابل‌توجهی به 680هزار واحد رسید. به‌نظر می‌رسد، بازار تا حدودی متعادل شده‌است. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم آنکه رفتار غیرقابل پیش‌بینی شاخص‌کل بورس برای ساخت زیان در پرتفوی سهامداران، آرام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر شده‌است، شاخص هموزن کاهش ارتفاع زیادی را به‌ثبت رسانده‌است.

به‌نظر می‌رسد تا زمانی‌که فضای بورس، مبهم و غبارآلود باقی‌بماند، سهام کوچک به دلیل نقدشوندگی پایین، کاهش قیمت زیادی را تجربه کند، به‌طوری‌که نماگر اصلی بازار، می‌تواند با متوقف‌کردن شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازان در کف 2میلیون واحد تثبیت شود و در صورتی‌که تنش‌ها تشدید شود، احتمالا شاخص‌کل به‌طور موقت مهمان کانال1.9میلیون‌واحدی خواهد بود. با این تفاسیر سهام کوچک بنیادی متعددی در بازار یافت می‌شود که به لحاظ نسبت P/E و گزارش‌های خوبی که از صنایع کوچک منتشر می‌کنند، می‌توانند در دوران رونق بازار، رشد به‌مراتب تند و تیزتری را تجربه کنند. ارزش دلاری بورس به سبب تحولات اخیر و برخی از سیاستگذاری‌های اقتصادی به 101میلیارد دلار رسیده‌است. رقمی که از دی ماه 98بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. رویکردهایی که اثر آن، در گزارش‌های مالی شرکت‌ها نیز مشاهده‌شده و حاشیه سود شرکت‌ها را به‌شدت کاهش داده‌است.
ارزش دلاری معاملات چند روزی است که زیر 50میلیون دلار است، به‌طوری‌که در نیمه مهرماه، ارزش دادوستدهای بورسی به 12میلیون دلار نیز رسید‌که رقم عجیب و بی‌سابقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای است، در صورتی‌که به‌طور نرمال ارزش معاملات دلاری باید از مرز 100میلیون دلار عبور کند. از ابتدای سال‌نیز بیش از 20هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده‌است که در صورت آشتی این سرمایه با بازار سهام، تحول مثبت و نسبی در بازار ایجاد خواهد شد. علاوه‌بر این، جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت سبب شده‌است تا این صندوق‌ها میزبان خوبی برای بیش از 23هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی باشند.
گزارش‌های مالی خبر می‌دهند
ارزش دلاری بازار سرمایه درحالی به‌شدت کاهش‌یافته‌است که همچنان سود دلاری بازار نسبت به فصول و سال‌قبل، روند کاهشی را تجربه می‌کند. سود بهار امسال شرکت‌های تولیدی بورس، نسبت به بهار سال‌قبل کاهش 7درصدی را تجربه کرده و این درحالی است که قیمت دلار نیما روندی افزایشی را دنبال کرده‌است. گزارش‌های تابستانه خوبی در انتظار بازار نیست و احتمالا شاهد کاهش حاشیه سود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها خواهیم بود.
 تا زمانی‌که با مدیریت تورم هزینه‌ها و رشد قیمت‌های جهانی سود دلاری بازار تقویت نشود، نمی‌توان از بورس انتظار داشت تا بازدهی دلاری را در بلندمدت برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد، اما ارزش دلاری بازار آنقدر در سطوح پایین قرار گرفته‌است که با محرک اقتصادی و بنیادی قوی، رشد شارپی بورس آغاز خواهد شد. بازار در بلندمدت بدون‌توجه به P/E رشد سودآوری شرکت‌ها را رصد می‌کند، در صورتی‌که شرکت‌های بورسی پتانسیل رشد سودآوری خوبی را از خود نشان دهند، با کاهش نرخ سود بانکی و کاهش بازدهی موردانتظار بازار، P/E بازار نیز تقویت شده و افزایش قیمت سهام با اهرم P/E را نصیب سرمایه‌گذاران خواهد کرد.
متعادل‌شدن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و تعدیل ضریب نرخ گاز سوخت و تعادل هزینه انرژی، در صنعت سیمان، فولاد و پتروشیمی‌ها اثر خود را خواهد گذاشت، ضمن آنکه کاهش ضریب حقوق دولتی و بهره مالکانه معدن در نهایت بر تمام زنجیره فولاد به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع بورس اثرگذار است. با توجه به نزدیک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن به فصل بودجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی به‌نظر می‌رسد‌ تکرار اشتباه سنوات گذشته می‌تواند بورس را به ورطه نابودی بکشاند، اما بهبود فضای اقتصادی در گزارش‌های پاییز و زمستان نمود پیدا خواهد کرد که به موجب آن، ممکن است در آینده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای نزدیک تکانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در بازار دیده ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.