ایران پرسمان

آخرين مطالب

ایران متحد دارد نه نایب سیاست روز

ایران متحد دارد نه نایب
  بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مریم سالاری| «ما بحران‌ها را در غزه کاهش دادیم.» این سخنی بود که «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا 5 روز پیش از عملیات «طوفان‌الاقصی» در مقاله‌ای در «فارن افرز» مطرح کرد تا بر انگاره دولت امریکا که توافق آبراهام در مسیر عادی‌سازی رابطه تل‌آویو و پایتخت‌های عربی، افق روشنی را به تصویر کشیده است، مهر تأیید بزند. اما رخداد ناگهانی‌ای که چند روز بعد در صبح 7 اکتبر 2023 ظهور کرد و زنجیره‌ای از حوادث طوفانی را در کل منطقه رقم زد، یکی از مهم‌ترین بنیان‌های نظری شکل گرفته در تصمیم‌گیرندگان امریکایی را به چالش کشید؛ اینکه شبکه متحدان غیردولتی ایران که غرب آن را نیابتی‌ها می‌خواند، همچون مومی در دستان تهران نیستند. واقعیتی که در سخنان روز گذشته رهبر انقلاب مورد تصریح قرار گرفت و تأکید شد:« اگر بخواهیم اقدام کنیم نیازی به گروه‌های نیابتی نداریم.»
اینکه «سالیوان» چند روز بعد از طوفان‌الاقصی ناگزیر شد در تشریح وضعیت خاورمیانه‌ای سیاست خارجی امریکا تجدید‌نظر و یادداشت خود را درباره این مهم اصلاح کند، این پرسش را پیش می‌کشید که چرا ایران هم همپای دیگر بازیگران منطقه و خارج از منطقه از عملیات 7 اکتبر غافلگیر شد؟ برای پاسخ به پرسش، هیچ‌ رویکردی جز تبارشناسی تاریخ مبارزانی که برای دهه‌ها در خاورمیانه و در مسیر تحقق خواست‌های سیاسی و اقتصادی خود جنگیده‌اند، اهمیت ندارد. گروه‌هایی که فلسفه وجودی‌شان فارغ از توافق نانوشته با آن دسته از کشورهای منطقه نیست که در خاستگاه منافع مشترک به یکدیگر می‌رسند و در فقدان امکان این دولت‌ها برای پرداخت هزینه و رقابت‌های منطقه‌ای، فضایی برای نقش‌آفرینی پیدا می‌کنند.
مبارزانی که بخشی از تاریخ خاورمیانه شدند
در شکل‌گیری اولیه گروه‌های مبارز غیردولتی در خاورمیانه نمی‌توان به تاریخ‌سازی پایان جنگ سرد ابرقدرت‌ها در این منطقه اشاره‌ای نداشت؛ جایی که بسیاری از بازیگران عربی منطقه متأثر از بازی این کشورها بالاجبار در زمین بازی‌ای قرار گرفتند که همه ابزارهای لازم را برای اجرای نقش ویژه خود نداشتند و این کافی بود تا به همزیستی مسالمت‌آمیز با شبکه بازیگرانی با ماهیت غیردولتی روی بیاورند که کارکرد خود را در پیگیری اهداف سیاسی، امنیتی و اقتصادی سمپات‌های خود در منطقه تعریف کرده بودند. در همین راستا «حماس»، «حزب‌الله»، «حوثی‌ها» و دیگر گروه‌های محور مقاومت هر یک به‌ عنوان گروه‌های شبه‌دولتی به بخشی از تاریخ مبارزه خاورمیانه تبدیل شده‌اند که بخشی از وظایف کلیدی دولت‌ها و اقتضائات برآمده از موقعیت جغرافیای زیستی خود را نمایندگی می‌کنند. مبنای شکل‌گیری شاخه‌های متعدد محوری که یکی پس از دیگری با شناسه مقاومت در تاریخ خاورمیانه ثبت می‌شدند، چیزی جز خلأهای امنیتی برجای مانده از کشورهای مربوطه نبود. در غزه، گردان‌های «القسام حماس» به عنوان پاسخی به مشارکت سازمان آزادی‌بخش فلسطین در توافقنامه صلح اسلو در سال 1993 و یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز در روند نزاع با اسرائیل تشکیل شد، تزلزل در قدرت مواجهه ارتش لبنان در برابر دست‌درازی‌های متعدد اسرائیل، حزب‌الله را در سال 1982 به دنیا آورد، شکل‌گیری حوثی‌ها هم مولود خلأ قدرتی بود که در مرحله انتقالی پس از بهار عربی شکل گرفت و جبهه مردمی «حشد الشعبی» نیز در واکنش به از دست دادن شهرهای مهم موصل و فلوجه به دست داعش در سال 2014 پدیدار شد. گستردگی و پراکندگی این گروه‌ها از عراق و یمن گرفته تا لبنان و فلسطین، نشان می‌داد که آنها به موازات نیازهای برآمده از حکومت‌های مستقر، امکانی برای توسعه نفوذ داشتند و نقطه تلاقی منافعشان با بازیگران بزرگ منطقه همچون ایران هم می‌توانست دست برتر توسعه نفوذ و گسترش زمین بازی را به آنها ببخشد. اما این همپوشانی منافع نه به معنای گام برداشتن در مسیر ترجیحات ایران که در راه تأمین اهداف خاستگاه مردمی بوده است که زیر چتر حمایت آنها قرار گرفته‌اند. با این نگاه، آرمان فلسطین برای ایران و ارکان پرشمار جبهه مقاومت، فارغ از اشتراکات ایدئولوژیک، گزاره‌ای است که در منظومه امنیت ملی تعریف می‌شود و منافع آنها را در یک مسیر مشترک جای می‌دهد.
دلیل یک غافلگیری
بنابراین غافلگیری تهران از عملیات 7 اکتبر دلیل کافی می‌دهد تا غرب بر تصور وجود پیوند مستقیم و سازمانی ایران و بازیگران غیردولتی خاورمیانه تجدید‌نظر کند و شبکه نفوذ منطقه‌ای ایران را تنها برآمده از اتحادهای مستحکم آن با جریان‌های مبارز محور مقاومت در سراسر جغرافیای خاورمیانه معنا کنند؛ واقعیتی که دلیل مهمی بر بی‌اطلاعی تهران از جزئیات یکی از مهم‌ترین عملیات‌های نظامی حماس در منطقه دست و پا می‌کند و در عین حال واشنگتن را ناگزیر می‌نماید تا در مسیر مواجهه با قدرت بازدارندگی تهران به چاره‌ای غیر از مسیر نبرد مستقیم با جریان‌های مبارز منطقه که آن را بازوهای نیابتی ایران می‌خواند، بیندیشد؛ نسبتی که امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل آن را اینطور توصیف می‌کند: «ما آنها را هدایت نمی‌‌‌کنیم. ما به آنها فرمان نمی‌دهیم. ما با یکدیگر رایزنی مشترک داریم.» او رابطه ایران با این بازیگران را یک «پیمان دفاعی» توصیف و آن را به ناتو تشبیه کرد.
هزینه یک محاسبه اشتباه
مرور وضعیتی که ایران با تلاش برای تقویت ابزارهای بازدارندگی خود به کار گرفته، دلیلی دیگر بر این واقعیت است که فرمان بازیگران دولتی در دست آن نیست. آنچه «لاورنس فریدمن» در اشاره به مفهوم بازدارندگی به عنوان تلاش برای تغییر رفتار دیگران از طریق تهدیدات مشروط توصیف می‌کند، چیزی نیست که برای ایران در خارج از مرزهایش تعریف شده باشد. دستیابی به توانمندی مطمئن موشکی و آمیختگی آن با شیوه‌های نبرد نامتقارن و بارانی از رگبارهای موشکی گسترده که قابلیت تهدید و توانایی اعمال تهدیدات مراکز تجمع و تأسیسات نظامی و منابع اقتصادی و حیاتی بازیگر دشمن را داشته باشد، همه آن چیزی است که در صحنه بازدارندگی امروز ایران دیده می‌شود. بنابراین درک نادرست از جایگاه بازیگران مقابله‌کننده با اسرائیل در راهبرد منطقه‌ای ایران چیزی نیست جز اینکه تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی غرب را به اشتباه بیندازد و زمینه را برای استراتژی فاجعه‌بار آنها در روند ضدیت با ایران فراهم کند. چه فرونشاندن آتش جنگ فلسطین نه از مسیر تهران که از مهار تل‌آویو می‌گذرد و هر محاسبه اشتباه، ایرانی را که به پشتگرمی توان دفاعی بازدارنده‌اش تصمیم می‌گیرد و نه مختصات حاکم بر منطقه، یک قدم بیشتر از ایستگاه دیپلماسی دور می‌سازد و در عین حال امریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش را از نقطه صلح و ثبات دور می‌کند.
از این رو شاید ضروری است «سالیوان» که در پی پایان حکومت بشار اسد در سوریه ادعا کرده است، ایران با تضعیف حزب‌الله و محور مقاومت در ضعیف‌ترین نقطه در دهه‌های اخیر قرار دارد، بار دیگر نگاهی به یادداشت سال گذشته خود در «فارن افرز» داشته باشد تا مجبور نباشد چند روز بعد آن را اصلاح کند.

لینک کوتاه:
https://www.iranporseman.ir/Fa/News/1200723/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: مذاکرات رفع کامل فیلترینگ 14 ماه زمان می‌برد

معضل جهانی تقلب در بسته‌بندی غذاها و کم‌فروشی

آستین رباتیک امکان لمس کردن را در واقعیت مجازی فراهم می‌کند

کاهش 80 درصدی ارزبری دستگاه‌های ماموگرافی دیجیتال سه‌بعدی

هزار جهد بکردم که سر عشق بپوشم

توصیه‌ رهبر انقلاب به اقامه‌ نماز اوّل وقت و سعی در حفظ توجّه و حضور قلب

نشان ارتش به وزیر خارجه اهدا شد

سلیمی نمین: هر دولت دیگری هم سر کار بود همین وضعیت را داشت

بولتون: ترامپ قابلیت تصمیم‌گیری ندارد

تدابیر امنیتی بی‌سابقه حشد شعبی در نزدیکی مرزهای عراق و عربستان

فرستاده ویژه ترامپ: اوکراین اولویت شماره یک رئیس جمهور منتخب است

کیهان نوشت: نجابت شهید رئیسی و فرار به جلو مقصران طلبکار!

مهلت برگزاری مجامع سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت تمدید شد

رکورد معاملات‌ روزانه گواهی شمش طلا شکسته شد

جشن مردم ایرلند در حکایت از فلسطین

نظر مهاجری درباره رفع فیلترینگ واتس‌اپ و گوگل پلی؛ مطالبه‌ مردم این نبود!

ظریف: فیلترینگ در شأن این کشور نیست وکمکی به امنیت نمی کند

حمله موشکی سنگین روسیه به خارکیف

سرمقاله سازندگی/ مبارزه با فساد

گوگل پلی چرا فیلتر شده بود؟

فیروزآبادی: با ایجاد شبکه ملی اطلاعات تا حدی به خودکفایی رسیدیم

تقلب در تأمین ذخایر استراتژیک برنج

داستانک/ حکایت دنیای پَست

کاهش آثار بلایای طبیعی با ابتکار مهندسان ایرانی

«ماهی‌ها به دریا برمی‌گردند» نتیجه ساعت‌ها مصاحبه‌ با خانواده غزه‌ای است

تصاویری از حضور سپهبد شهید سلیمانی در نبردهای نزدیک حرم حضرت زینب سلام الله علیها

واکنش آذری جهرمی به رفع فیلتر گوگل پلی و واتس‌اپ

شب‌نشینی معاون پزشکیان با حاشیه‌نشینان بجنورد

ناتوانی صهیونیست‌ها در مواجهه با حملات انصارالله یمن

پاکستان از انهدام مواضع گروه تحریک طالبان در خاک افغانستان خبر داد

فلسطین دیگر کودکی ندارد

سرمقاله دنیای اقتصاد/ بحران انرژی؛ درس‌های تاریخی از ایالات‌متحده

سه دلیل افزایش قیمت تخم مرغ در روزهای اخیر

دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی: هزینه خرید فیلترشکن از یارانه پرداختی دولت برای بنزین بیشتر است

گام اول رفع محدودیت فیلترینگ‌ها با واتس‌اپ و گوگل‌پلی برداشته شد

صورتحساب الکترونیک گوشی همراه منتظر یک ابلاغ

تفال/ طالع اگر مدد کند دامنش آورم به کف

حکمت/ اثر حمایت از یک گناه

تقویم تاریخ/ زادروز رودکی از نخستین شاعران پارسی‌گوی

باتری سکه‌ای هوش مصنوعی را فعال می کند

دیدار رئیس‌جمهوری با خانواده 2 شهید مسیحی دوران جنگ

گزافه‌گویی وزیر خارجه جولانی علیه ایران

وقتی دهه هشتادی‌ها به حسینیه جماران می‌روند

معاون رئیس‌جمهور: 70 زن در مسئولیت‌های مختلف منصوب شدند

بانکی‌پور مدعی شد؛ قانون حجاب در زمستان ابلاغ می شود

هیل: آینده رئیس کنگره آمریکا در پرده ابهام است

واکنش‌ها به ادعای ترامپ درباره آبراه پاناما

روایت‌هایی از یک زندگی مشترک قبل از فروپاشی

توئیت معاون تشریفات دفتر رئیس‌جمهور درباره جلسه دیروز شورای عالی فضای مجازی

سرمقاله خراسان/ راه‌های بی‌نتیجه با تداوم فیلترینگ