ایران پرسمان - ایرنا / وزیر دادگستری از تحریم‌های یکجانبه به عنوان اقدامات غیرقانونی و نامشروع یاد کرد و اقدامات عملی گروه بریکس برای مقابله با این رویکرد غرب را خواستار شد.
امین‌حسین رحیمی شامگاه چهارشنبه در نشست وزیران دادگستری کشورهای عضو گروه بریکس در مسکو، ابراز امیدواری کرد که تقویت هر چه بیشتر گروه بریکس، ابزاری مؤثر برای مهار استفاده زورمندانه و ناصحیح ایالات متحده آمریکا از هژمونی این کشور باشد.
وی خاطرنشان کرد: اعمال تحریم‌های اقتصادی نامشروع یک‌جانبه علیه ملت‌های آزاد و مستقل جهان نقض آشکار اصول شناخته شده حقوق بین‌الملل از جمله برابری حاکمیت‌ها و عدم مداخله در امور داخلی سایر کشورها است.

وزیر دادگستری یادآور شد:‌ این تحریم‌های غیرقانونی، آثار مخربی بر روابط بین‌الملل دارد، مانع دسترسی کشورها به منابع مالی خود می‌شود و ایفای نقش مؤثر کشورها در فرایندهای مبتنی بر همکاری‌های بین‌المللی نظیر مقابله با آثار سوء تغییرات اقلیمی و ارائه کمک‌های بشردوستانه را محدود می‌کند.
رحیمی اظهار داشت: در سال‌های اخیر، نهادهای بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد و دیوان بین‌المللی دادگستری، غیرقانونی بودن اقدامات قهرآمیز یکجانبه و اعمال تحریم‌های یک‌جانبه بر دسترسی ملت‌ها به اقلام بشردوستانه را تأیید کرده‌اند.
وی ادامه داد: بریکس می‌تواند ضمن مقابله با این اقدامات غیرقانونی، به استقرار مؤثر حاکمیت قانون در عرصه بین‌المللی کمک کند.
وزیر دادگستری در ادامه، اصول راهنمای عملی در خصوص روش‌ها و ابزارهای پیشگیری، برداشتن، کاهش و جبران آثار سوء اقدامات قهرآمیز یک‌جانبه که پارسال به امضای وزیر امور خارجه شهید جمهوری اسلامی ایران و همتای روسی وی رسید را یادآور شد و گفت:‌این بیانیه مشترک می‌تواند مبنایی برای مذاکرات بیشتر در سطح کشورهای بریکس برای ایجاد اصول راهنمای عملی برای مبارزه با تحریم‌های یکجانبه و جبران آثار سوء ناشی از آن ایجاد کند.
وی افزود:‌ایجاد نهادهای دائمی و پایدار می‌تواند به موفقیت گروه بریکس و ایجاد یک نظام عدالت‌محور در عرصه بین‌المللی کمک کند،‌جمهوری اسلامی ایران با درک این حقیقت از ایجاد یک شبکه پایدار از ارتباطات میان مقامات عالی وزارتخانه‌های دادگستری کشورهای عضو استقبال می‌کند.

تشکیل بریکس، گامی مهم برای تحقق جهانی متکثر
وزیر دادگستری در بخش آغازین سخنان خود نیز از ابتکار تشکیل گروه بریکس به عنوان گامی مهم در مسیر تحقق جهانی متکثر و رهایی از نظام سلطه و یکجانبه‌گرا و گامی مؤثر برای تقویت چندجانبه‌گرایی و شنیده شدن صداهای متنوع در عرصه بین‌المللی یاد کرد.
وی با اشاره به پیوستن اعضای جدید از جمله جمهوری اسلامی ایران به گروه بریکس گفت:‌ گسترش این گروه، اثرگذاری این مجموعه را در عرصه‌های بین‌المللی افزایش داده و زمینه را برای ایفای نقش هر جه بیشتر آن در امور بین‌المللی فراهم کرده است.
رحیمی گفت: اصول بریکس از جمله احترام به برابری حاکمیت‌ها، ایجاد فرصت‌های برابر برای توسعه کشورها، درک متقابل از منافع یکدیگر، نگاه باز و مبنا قرار دادن اجماع برای تصمیم‌گیری و از همه مهم‌تر تحقق یک نظام تجاری منصفانه و مالی متکثر برای جهان و پیگیری راه‌حل‌های جمعی برای چالش‌های عصر کنونی برگرفته از اصول بنیادین حقوق بین‌الملل است که باید در تمامی تصمیمات این گروه مورد عنایت و توجه قرار گیرد.
فلسفه حضور ایران در گروه بریکس
وزیر دادگستری در بخش دیگری از سخنان خود، حضور جمهوری اسلامی ایران در بریکس را بر مبنای اصول سه‌گانه عزت، حکت و مصلحت و در راستای استقرار عدالت، اخلاق و صلح پایدار در جهان است، بر همین اساس، ایران آمادگی دارد نقشی مؤثر و قوی در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، مالی، امنیتی، حقوقی، فرهنگی و همکاری‌های مردمی در این مجموعه ایفا کند و این رویکرد مورد تأکید مقامات عالی کشورمان بوده است.
رویکرد دولت چهاردهم به بریکس
رحیمی در ادامه تأکید کرد:‌ دولت جدید جمهوری اسلامی ایران نیز همانند دولت قبل، تصمیم دارد که نقشی فعال، سازنده و مؤثر در بریکس ایفا کند و به همین دلیل، با وجود جدید التأسیس بودن دولت، هیأت‌ها در بالاترین سطح ممکن است.
استقبال از پیشنهاد ایجاد مرکز داوری بریکس
رحیمی در ادامه با اشاره به طرح پیشنهاد ایجاد مرکز داوری بریکس از سوی فدراسیون روسیه گفت: وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران، این پیشنهاد را پیشنهادی بهنگام می‌داند که شایسته بررسی جامع توسط دولت‌های عضو گروه بریکس است.
وی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای تحقق عدالت قضایی در سطح بین‌المللی از هر گونه ابتکار جدید و بهره‌گیری از سازوکارهای موجود برای ردیابی و استرداد اموال ناشی از فساد از جمله از طریق ایجاد شبکه‌های ردیابی دارایی‌ها در میان اعضای گروه بریکس استقبال می‌کند و آماده هرگونه همکاری فعال و مؤثر با نهادهای ذیربط دولت‌های عضو این مجموعه است.
ضرورت ایفای نقش بریکس در بحران غزه
وزیر دادگستری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وقایع تلخ غزه گفت: ‌ادامه نسل‌کشی و کوچ اجباری مردم مظلوم فلسطین در غزه توسط رژیم صهیونیستی از بارزترین مصادیق نادیده گرفتن حقوق اساسی انسان‌ها است.
وی یادآور شد: نظام سلطه سرمایه‌داری و یک‌جانبه‌گرایی برخی کشورها تحقق عدالت در جهان را با دشواری روبرو کرده است و حوادثی همچون نسل‌کشی مردم بی‌دفاع فلسطین در غزه بیش از هر چیز تأییدی بر این حقیقت است که تا چه حد، جهان امروز تشنه عدالت است.
وی اظهار داشت: گروه بریکس که به دنبال ساخت نظام جدید جهانی مبتنی بر عدالت و دموکراسی است، نباید و نمی‌تواند در این موضوع ساکت باشد و باید به شکل مقتضی در حل مسأله پیشقدم شود.
وزیر دادگستری در ادامه از دولت آفریقای جنوبی به دلیل برداشتن گام‌های حقوقی مهم در حمایت از مردم بی‌دفاع غزه در مجامع بین‌المللی و به ویژه در دیوان بین‌المللی دادگستری قدردانی کرد.
اجلاس وزرای دادگستری کشورهای عضو بریکس چهارشنبه 28 شهریورماه 1403 در مسکو برگزار شد. وزیر دادگستری علاوه بر سخنرانی در اجلاس عمومی ، به صورت جداگانه با وزیران دادگستری روسیه و برخی دیگر از کشورهای عضو گروه بریکس دیدار و مذاکره کرد.
درباره گروه بریکس
"اصطلاح اختصاری BRIC (بریک) – متشکل از حروف نخست اسامی کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین - در سال 2001 میلادی توسط یک تحلیلگر غربی مطرح شد. وی پس از مطالعه پتانسیل اقتصادی کشورهای در حال توسعه، به این نتیجه رسید که این چهار کشور جهت اقتصاد و سیاست جهانی را در قرن بیست و یکم تعیین خواهند کرد؛ در واقع، این تحلیلگر غربی، ایجاد گروه بریکس را پیش بینی کرد."
این عبارات بخشی از سخنان یوری اوشاکوف دستیار رئیس‌جمهوری روسیه درباره تاریخچه بریکس در یک مصاحبه است. بنا بر روایت این مقام روس، پنج سال بعد - در سال 2006 میلادی، در حاشیه شصت و یکمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، وزیران امور خارجه روسیه، برزیل و چین و وزیر دفاع هند یک نشست ویژه جداگانه برای توافق بر سر توسعه همکاری های متنوع در یک چارچوب چهارجانبه را بررسی کردند.
در سال 2009، نخستین اجلاس سران چهار کشور "بریک" در یکاترینبورگ (روسیه) برگزار شد که آنها در بیانیه مشترک نهایی، توافق کردند که گفت‌وگوها و همکاری‌های منسجم، فعال، عمل‌گرا، باز و شفاف را نه تنها به نفع کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور، بلکه برای ایجاد نظم جهانی هماهنگ که صلح پایدار و مشترک را تضمین می‌کند، توسعه دهند.
با الحاق جمهوری آفریقای جنوبی در سال 2011، حرف س - "S" – (ابتدای نام South Africa ) به "بریک" اضافه شد.
در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان 1402، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این گروه (متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس دعوت کنند.
رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین پس از آن اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد. سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه که کشورش ریاست گروه بریکس را برعهده دارد، در پاسخ به پرسشی در این باره گفت: ما دعوت از آرژانتین را لغو نمی کنیم، این دعوت باقی می ماند. خواهیم دید که توسعه بیشتر بریکس چگونه پیش می رود و همکاران آرژانتینی ما درباره این موضوع چه نتیجه گیری خواهند کرد.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره ای گروه بریکس در سال 2024 حدود 250 رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است. مهمترین رویداد، اجلاس سران گروه بریکس است که اول تا سوم آبان 1403 در کازان روسیه برگزار می‌شود.
در میان اعضای جدید، مشارکت عربستان سعودی در رویدادهای بریکس کمرنگ بوده است. به گفته کنستانتین کاساچف نایب رئیس شورای فدراسیون روسیه، ریاض همچنان در حال بررسی مشارکت در گروه بریکس است.