چاپ

ایران پرسمان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
نگاهی به رویه‌ها و عملکردهای صداوسیما در دهه‌های 60، 70 و 80 نشان می‌دهد که این رسانه گرچه در چارچوب‌های مختص خود اما توانسته بود معیار ثابتی از مخاطبان را برای خود داشته باشد. اما روند تغییرات مدیریتی در یک دهه گذشته و نگاه‌های خاص مدیران باعث شده تا این رسانه با ریزش مخاطب مواجه شده و برای جذب مخاطب به سمت استفاده از سلبریتی‌ها برود. سلبریتی‌هایی که مشخص نیست با چه قراردادی حاضر به فعالیت شده‌اند. محمدحسین صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما در مورد دستمزدهای کلان برای چهره‌های خبرساز می‌گوید: «این موضوع پیچیدگی زیادی دارد و هنوز بررسی‌ها در این زمینه تمام نشده است.»
مخاطب‌آوری به چه قیمتی؟
بسیاری از کارشناسان عرصه رسانه بر این امر صحه می‌گذارند که صداوسیما به خاطر عملکردهای خاص خود و وضع برخی مقررات که موجب بعضا چهره‌سوزی‌هایی در این رسانه شده با افت شدید مخاطب روبه‌رو شده و کم نیستند کسانی که اساسا به تلویزیون حتی نگاه هم نمی‌کنند. این در حالی است که چندی پیش حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید رمضان موسوی‌مقدم قائم‌مقام صداوسیما در اظهارنظری تامل‌برانگیز گفته بود: «امروز بالای 90 درصد اعتماد به رسانه ملی و بالای 80 درصد رضایت نسبت این رسانه وجود دارد». با این حال آنچه مشخص است فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی امروز به‌عنوان رسانه‌هایی فراگیر جای صداوسیما را گرفته‌اند. البته مدیران جوان و اصولگرای جام‌جم نیز بیکار ننشسته‌اند و برای جذب مخاطب جدید یا بازگرداندن مخاطب‌های ازدست‌رفته ترفند جدیدی در پیش گرفته‌اند؛ ترفندی که گاه پاسخ داده و گاه نتوانسته حتی مخاطبین خود صداوسیما را نیز راضی کند. صداوسیما در موج جدید برنامه‌سازی خود از سلبریتی‌های پربیننده دعوت کرده به‌عنوان مجری در برنامه‌ها حضور داشته باشند. هرچند که در برخی موارد سخنان این سلبریتی‌ها با ایدئولوژی مدیران مشابه نیست اما مدیران جوان اصولگرا از این سلبریتی‌ها برای جذب مخاطب استفاده می‌‎کنند تا بتوانند پیام‌های اصلی خودشان را به مخاطب بگویند. حضور و استفاده از هنرمندان و سلبریتی‌هایی همچون رضا رشیدپور، سام درخشانی، مهران مدیری، مهران غفوریان، پژمان بازغی، کامران تفتی، دانیال عبادی، اشکان خطیبی و حتی خوانندگانی مثل محمد علیزاده که فعلا مجری شده‌اند موید این گفته است. گویا قانون نانوشته‌ای به دست تهیه‌کنندگان صداوسیما رسیده که برای جذب مخاطب بیشتر از چهره‌هایی دعوت کنند که به قول معروف گیشه دارند. گرچه پیش از این نیز چهره‌هایی چون محمدرضا گلزار و رامبد جوان هم در این راستا فعالیت می‌کردند اما بنا به اتفاقات و فعل و انفعالاتی از دور کار در صداوسیما حذف شدند. با این حال آنچه مسلم است نحوه مواجهه صداوسیما با این چهره‌ها و قراردادهایی است که با آنها منعقد می‌شود. مساله‌ای که در مورد چهره‌های خبرسازی همچون مهران مدیری، رضا رشیدپور و محمدرضا گلزار و مسابقه حاشیه‌سازش همچنان مطرح است.
دستمزدهای کلان در دست بررسی
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما درباره وضعیت حضور چهره‌های خبرساز فضای مجازی در برنامه‌ها و تولیدات تلویزیونی اظهار داشت: رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی، رسانه‌ای ملی و متعلق به همه اقشار جامعه است. پس باید برنامه‌هایشان از جذابیتی برخوردار باشند که همگان از آن بهره ببرند. محمدحسین صوفی گفت: بخشی از جذابیت این جنس برنامه‌ها هم طبیعتا وابسته به استفاده از چهره‌هاست، منتها چهره‌هایی که موجه، قابل احترام و الگویی شایسته برای همگان به‌ویژه نسل جوان باشند و آثار وجودی مثبتی برای جامعه داشته باشند. وی افزود: این چهره‌ها خدای ناکرده نباید چهره‌هایی زرد یا ناخوش‌نام باشند. اتفاقا باید از چهره‌های خوشنام و خوش‌سابقه برای این منظور بهره گرفت. مخصوصا که از لحاظ ادبیات و سواد هم باید از محاسن رسانه‌ای برخوردار باشند. دبیر شورای نظارت بر صداوسیما یادآور شد: صداوسیما و هر نهاد رسانه‌ای باید در انتخاب افراد خود با دقت عمل کند تا چهره‌هایی به آن ورود کنند که بدآموزی نداشته باشند و اصول حرفه‌ای در فرآیند حضور آنها رعایت شده باشد. وی اضافه کرد: صداوسیما باید در مسیر اصول و هنجارهای رسانه قدم بردارد و همه هنرمندان و سلبریتی‌ها و اشخاصی که به نوعی به این رسانه ورود می‌کنند و در هر کسوتی از جمله مجری، برنامه‌ساز، گوینده و… فعالیت می‌کنند، متعهد شوند ضوابط و هنجارهای سازمان را در خارج از قاب تلویزیون هم رعایت کنند. دبیر شورای نظارت بر صداوسیما درباره اینکه سلبریتی‌ها معمولا به چنین تعهدی تن نمی‌دهند، اظهار کرد: اگر کسی تن نمی‌دهد، سازمان هم نباید از او استفاده کند. آنها از امکانات سازمان صداوسیما استفاده می‌کنند ولی ضوابط را رعایت نمی‌کنند. دبیر شورای نظارت بر صداوسیما درباره نمایش آدرس اینستاگرام در برخی از برنامه‌های تلویزیونی تاکید کرد: حتما این کار خلاف است و اگر در برنامه‌ای آدرس اینستاگرام را نمایش بدهند یا کانال تلگرامی یک برنامه از آنتن تبلیغ شود تخلف رسانه‌ای محسوب می‌شود. وی درباره استفاده از آنتن برای منفعت شخصی افراد هم عنوان کرد: اگر خود را تبلیغ کنند یا فردی در یک برنامه جشن تولد خود یا خانواده‌اش را بگیرد، اینها حتما تخلف رسانه‌ای است و مدیران رسانه باید با آن برخورد کنند. صوفی در بخش دیگر درباره روند بررسی حرف‌ و حدیث‌ها درباره دستمزدهای کلان برای چهره‌های خبرساز مانند رضا رشیدپور، محمدرضا گلزار و مهران مدیری توسط شورای نظارت که حدود 2 ماه پیش وعده آن مطرح شده بود، بیان کرد: این موضوع پیچیدگی زیادی دارد و هنوز بررسی‌ها در این زمینه تمام نشده است. وی در تشریح پیچیدگی‌های این پرونده هم عنوان کرد: بررسی دقیق این موضوع بستگی به عوامل و برنامه‌های دیگر و حتی اسپانسرها دارد. به‌طور مثال بعضی اسپانسرها جوابگوی ما نیستند و از آنجایی که باید برنامه‌ها را به تفکیک هر شبکه، مقطع زمانی تولید و پخش و مواردی از این دست در نظر بگیریم، بررسی جامع این موضوع با پیچیدگی‌هایی مواجه شده ‌است.