چاپ

ایران پرسمان - روزنامه جوان / «کلاهبرداری اینترنتی حتی شما هم؟!» عنوان یادداشت روز در روزنامه جوان به قلم غلامرضا صادقیان است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
یک افسر پلیس اواخر سال پیش به من گفت یک کلاهبردار اینترنتی 21 بهمن از داخل زندان زنگ زده است به استاد یک دانشگاه فنی در تهران که به مناسبت خجسته‌سالروز 22 بهمن می‌خواهیم حقوق شما را یک هفته زودتر بدهیم و باید بروید مقابل دستگاه خودپرداز و این اطلاعات را به من بدهید و طرف پا شده لباس پوشیده و رفته توی خیابون و هرچی آقای کلاهبردار می‌خواسته بهش داده تا حسابش را خالی کنه! بدون اینکه بپرسد زمان را عوض کردید، روش را چرا عوض کرده‌اید؟! یا چرا رمز و رموز مرا می‌خواهی؟! توجه کنید که او یک مهندس و دکتر ریاضی یا فیزیک یا الکترونیک بوده است! این خبر را به یکی از رئیسان دانشکده‌های دانشگاه صنعتی اصفهان گفتم و تعجبم را نشان دادم. او گفت در صنعتی اصفهان نیز فردی به برخی استادان دانشگاه زنگ زده که من آقای فلانی هستم، معاون مالی دانشگاه. باید برای فلان کار نفری 2 میلیون واریز کنید و همه واریز کردند بدون اینکه ببینند آیا چنین کسی در دانشگاه داریم یا این شخص همان شخص است یا نه یا اصلاً چرا معاون مالی باید حساب شخصی بدهد و پول بگیرد! اینها همه استادان فن هستند، حساب باقی مردم احتمالاً روشن است.
یکی از ترفند‌های کلاهبرداران آن است که به افراد می‌گویند الان روی آنتن تلویزیون هستید و صدای شما می‌خواهد به‌عنوان برنده مسابقه پخش بشه و مثلاً 50‌میلیون جایزه بگیرید. طرف اصلاً نمی‌پرسه که وقتی من توی این مسابقه شرکت نکردم چطوری باید جایزه بگیرم و فقط به این خاطر که کلاهبردار اسم او و پدرش و چند حساب بانکی‌اش را می‌داند، اعتماد می‌کند، با آنکه همین‌ها باید عامل بی اعتمادی شود و به او بگوید که اگر تو یک کارمند صداوسیما هستی این اطلاعات شخصی من را از کجا می‌دانی، ولی مسئله این است که گویا آدم‌ها در آن لحظات سحر می‌شوند.
به نظر می‌رسد در این‌باره باید خیلی بیشتر از یک تذکر ساده در گاه‌و بی‌گاه، به مردم اطلاع‌رسانی کرد. مثلاً وسط همین سریال‌های پربیننده یا وسط مسابقه فوتبال تمهیدی اندیشه شود که مسئله کلاهبرداری اینترنتی با انواع و شگرد‌های خاص آن برای مردم روشن شود. همان افسر پلیس از برخی مجریان تلویزیونی شاکی بود که به مردم از روی آنتن زنگ می‌زنند و با تندی می‌گویند چطور من را نمی‌شناسی و من همین‌حالا می‌خواهم به تو جایزه بدهم! بعد آن ذهن حیله‌گر کلاهبردار همین نکته را پای تلویزیون می‌گیرد! و به خود می‌گوید چرا من حتی از داخل زندان نتوانم مردم را این‌طوری قانع کنم و بعد با یک ترفند ساده حساب‌شان را خالی کنم؟! او خاطره‌ای تعریف می‌کرد که روزی نزدیک به پنج خانم به محل کارش در پلیس فتا آمدند و هر یک با گردن کج می‌گفته است که یک کسی زنگ زد و گفت روی آنتن زنده است و من هم رمز‌ها را برایش خواندم! این همه گرفتاری پلیس و شعبه‌های قضایی آیا ارزش آن را ندارد که مدت قابل‌قبولی روی این کلاهبرداری‌ها آگاه‌سازی شود؟
حالا که رئیس‌جمهور در بازدید از وزارت دادگستری گفته است که می‌توان با فناوری‌های نوین و رمزگذاری بیشتر جلوی برخی فساد‌ها را گرفت، باید به‌عنوان کار دوم در جلوگیری از کلاهبرداری‌های اینترنتی از بانک‌ها خواست فکر تازه‌ای بکنند تا به این راحتی امکان انتقال رمز به کلاهبردار نباشد. در اقدام ساده اولیه می‌توان به همراه پیامک ارسال رمز هشدار داد که «هرکس متن پیامک را از شما طلب می‌کند یک کلاهبردار است!» و نگران استثنا‌ها هم نبود. گفته می‌شود کلاهبرداران اینترنتی معمولاً عصر پنج‌شنبه به بعد را برای عملیات خود انتخاب می‌کنند تا قربانی فرصت تماس یا حضور در بانک و مسدودکردن حساب خود را نداشته باشد و پلیس فتا نیز در آن ساعات احتمالاً حضور و پاسخ‌دهی کمتری دارد. ظاهراً پلیس فتا می‌تواند تا یک ساعت بعد از کلاهبرداری پول را از حساب کلاهبردار به حساب صاحب اصلی بازگرداند، اما به‌شرط تماس قربانی و به شرط پاسخ‌دهی به تماس او!
بازار
اما یک کلاهبردار سابقه‌دار اینترنتی چرا باید در زندان همچنان لپ‌تاپ و موبایل هوشمند در اختیار داشته باشد؟! و چرا تا این‌حد خیالش از محاکمه دوباره و محکومیت راحت است؟! شنیده‌ام که گاهی به قربانیان گفته می‌شود خب! این چند میلیون ارزش پیگیری ندارد! یا وقتی پول به قربانی بازگردانده می‌شود، آن را نشانه پایان کار و موفقیت آن می‌دانند. ابداً چنین نیست. برخی خانواده‌ها ضربه مالی و مهم‌تر ضربه روحی شدیدی از این اتفاقات می‌خورند. این ضربات روحی با هیچ نرخی قابل‌محاسبه و جبران نیست.
قوانین را سخت‌گیرانه‌تر کنید، مردم را آگاه‌تر سازید (بخصوص دانشگاهیان را!)، رمزگذاری‌ها را قوی‌تر کنید، اما از هیچ‌کس نخواهید بی‌خیال شود. می‌توان این مسئله کلاهبرداری را حتی با به‌کارگیری فناوری و آگاه‌سازی به صفر رساند. نباید تعلل کرد یا دچار روزمرگی شد یا کسی که بخشی از وظیفه مقابله با کلاهبرداری را دارد، چه در بانک، چه در دادسرا‌ها یا جا‌های دیگر از اینکه شغلش کم‌رونق شود، هراس کند!