ایران پرسمان - وطن امروز / «نامه در برابر نامه» عنوان یادداشت روز در روزنامه وطن امروز به قلم امیرعباس نوری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
درباره نامه ترامپ به رهبر انقلاب، طی 2 روز اخیر مطالبی در رسانه‌ها منتشر شده است. اخبار رسیده به «وطن امروز» درباره محتوای این نامه به این شرح است:
1- ترامپ در این نامه تاکید کرده است عده‌ای در هیات حاکمه آمریکا خواهان حمله نظامی به ایران هستند اما درباره نحوه مواجهه با ایران، حرف آخر را خود او می‌زند.
2- ترامپ در این نامه مطالبات خود را به 2 بخش کلی تقسیم کرده است.
در بخش نخست، پیرامون موضوع هسته‌ای، ترامپ خواستار برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران و افزایش بازرسی‌ها برای اطمینان یافتن از این موضوع شده است.
بازار
![]()
در بخش دوم؛ به موضوع توان موشکی ایران اشاره شده و رئیس‌جمهور آمریکا خواستار محدودیت برنامه موشکی ایران به شکل قابل راستی‌آزمایی شده است.
* تحلیل نامه
محتوای نامه ترامپ نشان می‌دهد او ضمن اینکه مدعی شده به توافق تمایل دارد اما همان گونه که در مواضع رسمی و اعلامی خود مطرح کرده، تهدیداتی را علیه ایران مطرح کرده است. در موضوع هسته‌ای، ترامپ در این نامه تقریبا همان مواضع رسمی خود را تکرار کرده و خواهان برچیده شدن برنامه هسته‌ای ایران به صورت کامل شده است؛ موضوعی که به طور قطع ایران هرگز با آن موافقت نخواهد کرد. در موضوع توان موشکی، اگر چه پیش‌تر آمریکایی‌ها مصادیقی را درباره تحدید برنامه موشکی مطرح کرده بودند اما در این نامه، صرفا مطالبه محدود شدن برنامه موشکی ایران و امکان بررسی این محدودیت از طریق نظارت و بازرسی‌ها مطرح شده است. البته کاملا مشخص است ایران به هیچ عنوان محدودیت برنامه موشکی خود را قبول نخواهد کرد و این موضوع را نقض جدی امنیت ملی خود می‌داند. بویژه در جریان جنگ اخیر رژیم صهیونیستی علیه مقاومت، مشخص شد توان موشکی تا چه اندازه برای ایران قدرت بازدارندگی ایجاد کرده است. بنابراین در مجموع، آنچه ترامپ در این نامه مطرح کرده و مطالباتی که در برابر ایران فهرست کرده است، تقریبا همان مواضع رسمی ایالات متحده علیه ایران، از دولت اوباما تاکنون است. به عبارتی خواسته‌های ترامپ در این نامه، همان مطالبات همیشگی آمریکایی‌ها از ایران است و حتی در مذاکرات منتهی به برجام نیز در موضع اولیه آمریکایی‌ها، همین 2 موضوع یعنی برچیده شدن برنامه هسته‌ای، محدودشدن برنامه موشکی و حتی مطالبه قطع همکاری ایران با جبهه مقاومت مطرح شده بود. در دولت اوباما، قبل از مذاکرات ایران و 1+5، تحدید برنامه موشکی و قطع حمایت ایران از مقاومت، به عنوان 2 مطالبه اصلی آمریکا در کنار محدودیت برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده بود که در جریان مذاکرات به طرف مقابل تفهیم شد ایران هرگز درباره این 2 موضوع مذاکره نمی‌کند و بر همین اساس مذاکرات به موضوع هسته‌ای محدود شد. در موضوع هسته‌ای نیز مطالبه اصلی آمریکایی‌ها برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران بود. حتی اوباما پس از حصول برجام صراحتا اعلام کرد اگر می‌توانست تمام پیچ و مهره‌های برنامه هسته‌ای ایران را بر‌می‌چید اما در عمل، آنها نهایتا مجبور شدند حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت بشناسند و سطحی از غنی‌سازی 3.5 تا 5 درصد در ایران را بپذیرند. بنابراین محورهای مربوط به مطالبات آمریکا در نامه ترامپ، موضوع جدیدی نیست و نپذیرفتن این مطالبات از سوی ایران نیز موضوعی بدیهی و معلوم است. ترامپ در این نامه چیزهایی از ایران خواسته که ایران قبل از این ثابت کرده است تحت هیچ شرایطی تن به آنها نخواهد داد، چرا که این خواسته‌های آمریکایی‌ها به صورت مشخص، امنیت ملی ایران را به مخاطره می‌اندازد و ایران امنیت خود را پای میز مذاکره نخواهد برد. بر همین اساس، می‌توان حدس زد ترامپ هنگام تنظیم این نامه نیز می‌دانست ایران تحت هیچ شرایطی این زیاده‌خواهی‌ها را نخواهد پذیرفت.
بر همین اساس، درباره این بخش از نامه ترامپ، 3 فرضیه قابل طرح است:
اولا؛ ترامپ بر اساس محاسبات و برآوردی که نتانیاهو به او داده است، تصور می‌کند ایران در مقایسه با 10 سال قبل، در موقعیت ضعف قرار دارد، لذا با تشدید فشار و طرح جدی‌تر گزینه نظامی، دنبال تحقق این مطالبات زیاده‌خواهانه است.
ثانیا؛ انتخاب اصلی ترامپ، گزینه نظامی است و او با تکرار این مطالبات، به دنبال زمینه‌‌چینی و موجه‌سازی استفاده از گزینه نظامی علیه ایران است. نگاه بدبینانه‌تری نیز در همین زمینه وجود دارد که می‌گوید حتی به فرض محال، اگر ایران حاضر به پذیرش شروط ترامپ شود، در عمل توان بازدارندگی ایران بشدت کاهش یافته و زمینه برای حمله نظامی رژیم صهیونیستی به ایران کاملا فراهم خواهد شد و این نامه‌نگاری ترامپ در واقع تله‌ای برای این نقشه است.
ثالثا؛ ترامپ نیز مانند اسلاف خود، در وهله نخست مطالباتی حداکثری مطرح می‌کند اما در عمل حاضر به پذیرش مذاکرات محدود به حوزه هسته‌ای خواهد شد؛ یعنی مذاکره بر سر تحدید برنامه هسته‌ای ایران در مقابل کاهش تحریم‌های ایران. البته با توجه به شواهد و گزاره‌های مشهود، این فرضیه احتمال پایینی دارد.
* پاسخ ایران چیست؟
پس از دریافت این نامه، ارزیابی محتوای آن در سطوح مختلف در دستور کار قرار گرفت. شورای عالی امنیت ملی نیز روز شنبه جلساتی برای تصمیم‌گیری درباره این نامه برگزار کرده است.
به طور کلی در مقابل نامه ترامپ، می‌توان 2 رویکرد را انتخاب کرد؛ اولین رویکرد این است که با توجه به محتوای نامه، یعنی زیاده‌خواهی و طرح مطالبات غیرممکن، همچنین تهدید به حمله نظامی، ایران این نامه را بدون پاسخ گذاشته و مواضع خود را درباره عدم مذاکره بر سر توان دفاعی و نیز قطعی بودن پاسخ به هر نوع تجاوز، به صورت رسمی اعلام کند.
دومین رویکرد این است که ایران پاسخ این نامه را به صورت مکتوب و در قالب یک نامه برای رئیس‌جمهور آمریکا ارسال کند.
اما محتوای این نامه، می‌تواند شامل چه مواردی باشد؟
با توجه به ساختار نامه ترامپ، ایران می‌تواند پاسخ خود را در 2 بخش کلی تنظیم کند.
در بخش نخست؛ می‌توان با استناد به برجام، پایبندی ایران به این توافق و خروج یکجانبه ترامپ از آن، عدم اعتقاد ترامپ به مسیر مذاکره را یادآوری و عدم اعتماد ایران به هر نوع توافق با او را گوشزد کرد. ضمن اینکه باید یادآوری و تاکید کرد ایران نه در گذشته و نه اکنون، حاضر به مذاکره بر سر توان دفاعی و همین طور موضوع حمایت از جبهه مقاومت نشده و نخواهد شد.
بخش دوم نیز باید به موضوع تهدیدات ترامپ اختصاص یابد. ایران باید در این نامه، به صورت واضح برای ترامپ مشخص کند در انجام واکنش به هر نوع حمله نظامی به خاک خود، جدی و قاطع است. در همین راستا به نظر می‌رسد ایران باید از فرصت این نامه استفاده کرده و فهرستی از مراکز و تاسیسات نظامی و غیر نظامی مورد نظر را برای رئیس‌جمهور آمریکا مشخص کند که در صورت حمله به ایران، این مراکز و تاسیسات مورد هدف قرار خواهند گرفت. از جمله باید این نکته مهم به ترامپ گوشزد شود که در صورت هر نوع حمله نظامی به خاک ایران، تهران به غیر از مراکز و اهداف آمریکایی، مراکز و تاسیسات کشورهایی را که آمریکا از خاک و آسمان آنها برای حمله به ایران استفاده کرده نیز با موشک‌ها و پهپادهای خود مورد هدف قرار خواهد داد.
به عبارتی، ایران باید در این بخش از پاسخ خود به تهدیدات قید شده در نامه ترامپ، هزینه هر نوع حمله نظامی به خاک خود را برای رئیس‌جمهور آمریکا ترسیم کند.