ایران پرسمان - شرق /متن پیش رو در شرق منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مالک مصدق| در‌حالی‌که تقریبا یک ماه تا روی کار آمدن دولت دوم ترامپ باقی مانده، هنوز سیاست رئیس‌جمهوری ایالات متحده در قبال ایران برای هیچ‌کس به طور قاطع روشن نیست و همه‌چیز در حد گمانه‌زنی رسانه‌ای و تحلیل‌های کارشناسان پیش می‌رود. چنان که برخی از احتمال مذاکره و توافق می‌گویند. برخی قائل به احیای کمپین فشار حداکثری هستند و طیفی هم سناریوی بدبینانه‌ای چون وقوع جنگ را مطرح می‌کنند. در این بین هم الشرق الاوسط می‌گوید منابع سیاسی در تل‌آویو فاش کرده‌اند که بنیامین نتانیاهو نگران پیام‌هایی است که از رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، دریافت کرده است، به‌ویژه درباره دو مسئله ایران و کرانه باختری. این منابع اشاره کرده‌اند که ترامپ به‌جای حمله نظامی، به دنبال رسیدن به یک توافق هسته‌ای با تهران است و همچنین از اقدام اسرائیل برای ضمیمه‌کردن کرانه باختری حمایت نمی‌کند. این منابع همچنین گزارش دادند که ترامپ در تلاش است پیام واضحی به ایرانی‌ها برساند مبنی‌بر اینکه گزینه‌های نظامی و دیپلماتیک برای مقابله با تهدید هسته‌ای ایران همچنان باز است و از تهدید به حمله اسرائیل به عنوان ابزاری برای فشار استفاده می‌کند.
![]()
با‌این‌حال، ترامپ هیچ تمایلی به جنگ به هر قیمت ندارد و اگر گزینه‌ای همچنان وجود داشته باشد، او لزوما به دنبال نابودی کامل تأسیسات هسته‌ای نیست؛ زیرا این هدفی است که اسرائیل به‌تنهایی نمی‌تواند آن را محقق کند. ترامپ ترجیح می‌دهد حمله‌ای بزرگ‌تر انجام شود که اسرائیل قادر به اجرای آن با حمایت آمریکایی‌ها از راه دور باشد، به‌جای درگیرشدن در حمله‌ای مشترک و گسترده میان آمریکا و ایران که این همان چیزی است که دولت نتانیاهو در تلاش است به آن دست یابد. به نوشته دانشجو، شبکه خبری «آی24نیوز» اسرائیل که از تل‌آویو پخش می‌شود، گزارش داده است ترامپ پیامی به بنیامین نتانیاهو ارسال کرده حاکی از اینکه «او مسئله هسته‌ای ایران را حل خواهد کرد، اما به ضمیمه‌کردن اراضی در کرانه باختری علاقه‌ای ندارد». این شبکه همچنین افزوده است اظهارات وزیر دارایی اسرائیل، بتسلئیل اسموتریچ، درباره اینکه «سال 2025، سال ضمیمه‌کردن خواهد بود»، واکنش‌هایی در داخل حزب جمهوری‌خواه آمریکا برانگیخته است؛ به طوری که منابع حزب جمهوری‌خواه گفته‌اند: «وضعیت بین‌المللی اسرائیل پیچیده است و ضمیمه‌کردن فقط به منافع شما آسیب خواهد زد». به گفته رسانه‌های عبری، تماس‌های فشرده‌ای بین اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، درباره مسائل اصلی انجام شده است، از جمله یک تماس تلفنی بین نتانیاهو و ترامپ در روز شنبه و همچنین دیدارهایی که فرستاده نتانیاهو، آدم بوهلر، در اسرائیل برگزار کرده است.
ترامپ و حملات پیش‌دستانه علیه ایران؟
در‌حالی الشرق اولاسط موضوع نگرانی نتانیاهو درباره احتمال توافق و مذاکره تهران – واشنگتن در دوره ترامپ را مطرح می‌کند که رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، روز دوشنبه طی اظهاراتی درباره مسائل منطقه از جمله حمله پیش‌دستانه علیه تأسیسات هسته‌ای در ایران صحبت کرد و در پاسخ به سؤالی مبنی‌بر اینکه، «آیا شما به صورت پیش‌دستانه به تأسیسات هسته‌ای ایران حمله خواهید کرد؟» این‌گونه پاسخ داد: «آیا من حملات پیش‌دستانه انجام می‌دهم؟ چرا باید چنین چیزی بگویم؟ آیا می‌توانید تصور کنید اگر بگویم «بله» یا «خیر»؟... آیا این یک سؤال جدی است؟ چگونه می‌توانم به چنین سؤالی پاسخ دهم؟». او همچنین در جواب یک خبرنگار که پرسید «آیا از اسرائیل برای انجام چنین حمله‌ای حمایت می‌کنید؟»، جواب نامشخصی داد و تأکید کرد: «چگونه می‌توانم الان چیزی مثل آن را به شما بگویم؟ شما درباره چیزی که ممکن است اتفاق بیفتد یا نیفتد، از قبل صحبت نمی‌کنید. نمی‌خواهم به شما توهین کنم، اما این چیزی نیست که من هرگز پاسخ دهم». گفتنی است خبرنگار سیاسی شبکه «آی24نیوز» هم گزارش داد: «مسئولان اسرائیلی در تعطیلات آخر هفته گذشته با مقامات ارشد دولت ترامپ در قصر او در مارالاگو، فلوریدا ملاقات کرده‌اند. محور گفت‌وگوهای آمریکایی‌ها با همتایان اسرائیلی ناظر به بحث ایران بود و تأکید شده که دولت آینده قصد دارد سیاستی سخت‌گیرانه‌تر در قبال برنامه هسته‌ای ایران در پیش گیرد».
دولت ترامپ؛ موافق یا مخالف جنگ با ایران
در‌حالی ترامپ پاسخ‌های محتاطانه‌ای به سؤالات درباره تنش نظامی با تهران داد که اخیرا خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داد رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در‌حال بررسی انتصاب رئیس پیشین اطلاعات ملی به عنوان نماینده ویژه او در امور ایران است. به نوشته تابناک، رویترز می‌گوید: «با در نظر گرفتن یک متحد کلیدی برای چنین پستی توسط ترامپ، سیگنالی به منطقه فرستاده می‌شود که رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده ممکن است آماده گفت‌و‌گو با کشوری باشد که قبلا تهدید کرده و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دنبال ترور او بوده است؛ موضوعی که توسط دولت ایران رد شده است». تایمز اسرائیل نیز در گزارشی درباره وظایف گرنل می‌نویسد: «در این نقش (نماینده ویژه در امور ایران)، انتظار می‌رود گرنل وظیفه داشته باشد که با کشور‌های منطقه و فراتر از منطقه درباره موضوع ایران صحبت کند و همچنین مزه دهان تهران را برای مذاکرات احتمالی سنجش کند». به نوشته رسانه یورو‌نیوز: «گرنل از منتقدان سرسخت توافق هسته‌ای ایران (برجام) بود. او در ژوئن 2018، در مصاحبه‌ای با رسانه‌های آلمانی، برجام را یک توافق «ضعیف» خواند که به گفته او، مانع از رفتار‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه نمی‌شود. او تأکید کرد سیاست ایالات متحده خروج از برجام و اعمال فشار اقتصادی بر ایران است». بر‌اساس این گزارش یورنیوز: «گرنل با گفت‌و‌گو با جمهوری اسلامی مخالف بوده و مدعی است ایران فقط زبان فشار و زور و قدرت را می‌فهمد. او تلاش‌های دیپلماتیک بدون اعمال فشار اقتصادی و سیاسی را بی‌نتیجه دانسته است. با‌این‌حال او مخالف صد‌در‌صد مذاکره با تهران نیست و معتقد است در صورتی که به ایران فشار وارد شود، می‌توان با رهبران ایران مذاکره کرد».
طبق این گزارش و با وجود اینکه گرنل از اعمال فشار با استفاده از ابزار‌های نظامی بر ایران حمایت کرده، اما به صورت مستقیم از ایده حمله نظامی به تهران صحبت نکرده است. او معتقد است که باید از ابزار‌های نظامی برای اعمال فشار به ایران استفاده کرد تا جمهوری اسلامی را تسلیم کرد. حال این تسلیم یا می‌تواند به میز مذاکره بینجامد. او البته در‌عین‌حال از اقدام نظامی محدود برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای ایران حمایت کرده و آن را به عنوان بخشی از یک استراتژی جامع برای مهار ایران ضروری دانسته است. هم‌زمان، پلتیکو نیز در گزارشی می‌گوید: «با توجه به تمرکز آشکار بر نقاط اشتعال جهانی، این امکان وجود دارد که حوزه‌های فعالیتی گرنل شامل ایران، سوریه، یمن، سودان، هائیتی یا هر تعداد از بحران‌های دیگر باشد».