ایران پرسمان - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
«بعضی‌ها انتظار دارند ما به‌جای ارتش سوریه می‌جنگیدیم. آیا منطقی است که ما همه سپاه و بسیج را برای نبرد در یک کشور دیگری درگیر کنیم، در حالی که ارتش آن کشور تماشاچی ماجراست؟» این پاسخ فرمانده کل سپاه پاسداران درباره چرایی پایان حکومت بشار اسد است؛ پاسخی که نشان دهنده این حقیقت است که ارتش سوریه به رغم خطر بزرگی که پیش روی این کشور بود، اما انگیزه‌ای برای جنگیدن نداشت. همین فقدان انگیزه بود که در نهایت به حکومت 54 ساله در این کشور پایان داد و سرنوشت و مسیر آینده این کشور بیش از 23 میلیون نفری را با ابهام روبه‌رو کرد.
سرلشکر حسین سلامی، اما واقعیت‌های دیگری را هم گفت؛ واقعیتی مانند اینکه «همه راه‌های انتقال ما را به سوریه بسته بودند. واقعاً شبانه‌روز نظام در تلاش بود که هرچه می‌تواند کمک کند. ما باید با واقعیت‌های سوریه زندگی کنیم، ما به واقعیت‌ها نگاه می‌کنیم و بر اساس حقایق عمل می‌کنیم.» به گزارش تسنیم، وی که در جمع فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صحبت می‌کرد، اضافه کرد: «البته من این را با افتخار به همه شما عرض کنم، آخرین کسانی که خط مقاومت در سوریه را ترک کردند، بچه‌های سپاه بودند، آخرین فردی که این میدان را ترک کرد یک پاسدار بود.»
اما پایان حکومت بشار اسد در سوریه به معنای پایان همه چیز نیست؛ چرا که به گفته سردار سلامی «راهبردها باید به‌اقتضای شرایط تغییر کنند، ما با سکون و ثبات در راهبردها نمی‌توانیم مسائل متعدد جهانی و منطقه‌ای را حل کنیم.»
تغییر راهبرد به اقتضای شرایط
تغییر در راهبردها به اقتضای شرایط، در بیانیه تحلیلی سپاه پاسداران درباره پایان حکومت بشار اسد هم آمده است. سپاه پاسداران در این بیانیه که مورد توجه رسانه‌های جهان قرار گرفت، عملیات «طوفان الاقصی» و شکست تاریخی و راهبردی رژیم صهیونیستی در هماوردی با مقاومت اسلامی فلسطین و رزمندگان حماس را تجلی‌گاه اراده و خشم مقدس امت اسلامی برای نابودی رژیم جعلی صهیونی و اخراج بزرگ‌ترین حامی آن یعنی ایالات متحده امریکا از منطقه توصیف و تصریح کرد: «برخلاف آنچه تحت اراده اتاق فکر امریکایی‌ها و صهیونیست‌ها در فضای رسانه‌ای و جنگ روانی با گزاره موهوم شکل‌گیری خاورمیانه جدید و استیلای صهیونیسم بر مقدرات ملت‌های منطقه القا می‌شود، حکایت از آغاز دوران نوینی از پروسه شکست دشمنان امت اسلامی و غلبه جبهه مقاومت بر توطئه ترکیبی جبهه باطل دارد.»
سردار رمضان شریف، رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس نیز «درست عمل نکردن و اشتباه محاسباتی ارتش سوریه» را عامل سقوط دولت بشار اسد دانست و گفت: «شهیدان سلیمانی و همدانی راهکار ایستادگی را به مردم سوریه آموخته بودند، اما به دلیل به‌وجود آمدن سستی در ارتش سوریه دشمن داستان مجدد را رقم زد. متأسفانه آنان با برداشت غلطی که از لبخند‌های دیگران داشتند، به نصایح خیرخواهانه دیگران گوش نکردند، اما همان‌طور که رهبرانقلاب اسلامی ایران گفتند، کانون جبهه مقاومت در ایران اسلامی و منطقه با برنامه توانمندی‌های ذاتی خودش راه شهیدان دفاع مقدس و حرمین را ادامه خواهد داد.»
سردار سیاوش مسلمی، فرمانده سپاه کربلا نیز گفت: «ارتش سوریه از نظر اعتقادی، توان عملیاتی و ساختار فرماندهی با مشکلات قابل‌توجهی مواجه بود، اما تیر خلاص به انسجام این ارتش، جنگ روانی گسترده‌ای بود که از طریق فضای مجازی و رسانه‌های جهانی به راه افتاده بود.»
کشور سوریه از همپیمانان اصلی ایران در منطقه پرمخاطره غرب آسیا بود. در چهارچوب همین اتحاد بود که یک دهه قبل و با آغاز بحران در سوریه، ایران به کمک بشار اسد شتافت؛ کمکی که مشخصاً با درخواست مستقیم حاکمیت سوریه و در راستای حفظ امنیت منطقه بود. برخلاف ادعای مخالفین سیاست‌های منطقه‌ای تهران، پشتیبانی جمهوری اسلامی از بشار اسد، صرفاً در چهارچوب حضور مستشاری و ارائه مشاوره‌های نظامی و راهبردی در سوریه انجام شد.
ضعف ارتش، علت فقدان کارکرد مستشاران
اما چه اتفاقی افتاد که برخلاف یک دهه قبل، این‌بار خبری از حضور مستشاری ایران برای حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه نبود؟ بدیهی‌ترین لازمه حضور ایران در سوریه، درخواست کمک دولت این کشور و آمادگی و به اصطلاح پای‌کار بودن ارتش این کشور برای مقابله با آشوب‌ها بود که چنین چیزی اتفاق نیفتد. در همین رابطه بود که سردار سلامی تأکید کرد که به دلیل ملاحظات و درخواست سوریه، ایران نیروهای غیرضرور خود از این کشور را خارج کرده بود.
مشخصاً در شرایطی که حکومت سوریه، هشدارهای امنیتی ایران مبنی بر قریب‌الوقوع بودن ناآرامی‌ها را نادیده گرفته بود و ارتش این کشور نیز اراده‌‌ای برای برخورد نداشت، حضور مستقیم نظامی ایران در سوریه، به دور از عقلانیت و خارج از چهارچوب منطق بود. این نکته‌ای بود که فرمانده کل سپاه نیز در جمع فرماندهان سپاه و در تشریح علل و آثار رویدادهای امنیتی و نظامی اخیر در سوریه، به آن اشاره کرد و گفت: «بعضی‌ها انتظار دارند ما به جای ارتش سوریه می‌رفتیم و می‌جنگیدیم. آیا این منطقی است که ما همه سپاه و بسیج را برای نبرد در یک کشور دیگری درگیر کنیم، در حالی که ارتش آن کشور تماشاچی ماجراست؟»
![]()