چاپ

ایران پرسمان - وطن امروز /متن پیش رو در وطن امروز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مصطفی نصری| جنگ در سوریه تنها محدود به میدان‌های نبرد نظامی نیست، بلکه جبهه‌ای دیگر در این جنگ، نبرد روایت‌هاست. در این میان، تروریست‌های تکفیری و حامیان رسانه‌ای و سیاسی آنها از ابزارهای تبلیغاتی برای مشروعیت‌بخشی به اقدامات خود، تضعیف جبهه مقاومت و تسریع پیشروی‌های‌شان بهره می‌گیرند. آنچه اما جای نگرانی دارد، عملکرد برخی رسانه‌های داخلی است که آگاهانه یا ناآگاهانه، در راستای همین اهداف حرکت کرده و به انتشار روایت‌هایی می‌پردازند که عملا به نفع دشمنان محور مقاومت تمام می‌شود. نقش رسانه‌ها در این جنگ، کمتر از نیروهای نظامی نیست. هر تیتر، تصویر و گزارشی که منتشر می‌شود، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر تحولات میدانی و روانی داشته باشد. رسانه‌های داخلی باید از زبان و ادبیاتی استفاده کنند که به تقویت مقاومت و دفاع از منافع ملی کشور کمک می‌کند. این تنها راهی است که می‌توان در جنگ روایت‌ها قافیه را نباخت و سرعت دشمن در مسیر تحقق اهدافش را کاست یا آن را متوقف کرد.
نمونه‌های مخرب در روایت‌پردازی رسانه‌های داخلی
نگاهی به برخی گزارش‌ها و تیترهای رسانه‌ای داخلی نشان می‌دهد که گاهی زبان و ادبیات این رسانه‌ها، ناخواسته یا عامدانه، شبیه به رویکرد رسانه‌های حامی تروریست‌های تکفیری شده است. تیترهایی نظیر «پیشروی شورشیان به سوی حمص» یا «به سوی دمشق»، همراه با تصاویری از گروه‌های مسلح تکفیری در حالت پیروزمندانه، نمونه‌هایی از این نوع محتوا هستند. اینگونه تیترها و تصاویر، نه‌تنها واقعیت ماجرا را به‌درستی منعکس نمی‌کند، بلکه به نوعی به عملیات روانی دشمن یاری می‌رساند.

عملیات روانی؛ ستون راهبردی حرکت تروریست‌ها
در جنگ‌های مدرن، عملیات روانی نقشی بی‌بدیل در تعیین سرنوشت نبردها ایفا می‌کند. تروریست‌های تکفیری که اغلب از حمایت گسترده رسانه‌های غربی و منطقه‌ای برخوردارند، از عملیات روانی به‌عنوان ابزاری برای تحقق اهداف خود بهره می‌برند. تکفیری‌ها با برجسته‌سازی پیشروی‌های‌شان تلاش می‌کنند خود را نیرویی قدرتمند و بلامنازع نشان دهند. در همین راستا تشکیلات موسوم به اداره العملیات‌العسکریه که در روز آغاز عملیات «ردع العدوان» در 7 آذرماه از سوی مسلحان سوری علیه دولت سوریه فعال شد، فعالیت‌های رسانه‌ای خود را در ابعاد مختلف به طور جدی پیگیری می‌کند. عملیات‌ها روانی متعددی توسط این رکن عملیاتی تروریست‌ها با هدف افزایش فشارهای سیاسی و دیپلماتیک بر حامیان دولت سوریه، از جمله ایران، طراحی شده و عرصه مذاکرات سیاسی را نیز به ضرر محور مقاومت تنگ‌تر می‌کند. در چنین فضایی، کوچک‌ترین همراهی رسانه‌ای با این عملیات روانی، حتی به‌صورت ناآگاهانه، می‌تواند پیامدهای ویرانگری داشته باشد.
پیامدهای عملکرد نادرست رسانه‌های داخلی
رسانه‌های داخلی، به دلیل جایگاه‌شان در شکل‌دهی افکار عمومی، نقشی کلیدی در جنگ روایت‌ها ایفا می‌کنند. عملکرد اشتباه یا غفلت آنها، می‌تواند پیامدهای متعددی داشته باشد. خبرهایی که از شکست‌های دولت سوریه و پیشروی‌های تروریست‌ها مطرح می‌شود به خودی خود باعث القای حس ناامیدی به مردم می‌شود و دیگر نیازی به روایت پیروزمندانه به زبان فارسی ندارد. استفاده از ادبیات و تصاویری که روایت دشمن را تقویت می‌کند، عملا به اعتباربخشی به تروریست‌ها کمک می‌کند.
برای حرف رایگان، مالیات حقوقی وضع شود
از آنجا که هرگونه همراهی رسانه‌ای با جریان‌های ضدمقاومت، به‌طور غیرمستقیم جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای را تضعیف می‌کند، نظارت بر انتشار محتوا در این‌باره امری ضروری است. عدم نظارت کافی بر عملکرد رسانه‌ها می‌تواند زمینه‌ساز تکرار اشتباهات و حتی تخلفات شود. رسانه‌ای که بدون دقت و توجه به پیامدهای محتوای منتشرشده، روایت‌های مخرب را بازنشر می‌دهد، اگر عواقب آن را احساس نکند، به روند خود ادامه خواهد داد. این وضعیت می‌تواند به شکل‌گیری فضایی بینجامد که در آن، پیام‌های دشمن به‌صورت غیرمستقیم از سوی برخی رسانه‌های داخلی تقویت می‌شود. رسانه‌هایی که به‌صورت مکرر و آشکار، سیاست‌های کلان کشور را نادیده می‌گیرند و به بازنشر روایت‌های ضدملی می‌پردازند، باید پاسخگوی اقدامات خود باشند. در موارد جدی، برخورد قضایی با مدیران مسؤول یا نویسندگان مطالب می‌تواند مانع تکرار تخلفات شود. البته که این برخوردها نیز باید مبتنی بر قانون و در چارچوب اصول حقوقی باشد تا از هرگونه سوءبرداشت یا اتهام به سرکوب آزادی بیان جلوگیری شود.
ضرورت توجه به جنگ روایت‌ها
رسانه‌های داخلی می‌توانند با تحلیل دقیق و علمی، به افشای دروغ‌ها و روایت‌های ساختگی رسانه‌های حامی تروریست‌ها بپردازند و واقعیت‌های میدانی را بدون زدن مارش پیروزی به نفع تکفیری‌ها برای مخاطبان آشکار کنند. البته که این نکته به معنی روایت وارونه و غیرمستدل از میدان به نفع مقاومت نیست اما نیازی هم نیست که پیشروی‌های تروریست‌ها با روایتی حماسی ممزوج شده و حداکثر ناامیدی را به ذهن مخاطب پمپاژ کند. حداقلی‌ترین کاری‌ که در این جنگ روایت‌ها از یک رسانه ایرانی توقع می‌رود این است که اگر حاضر نیست در راستای منافع ملی نقش ایفا کند لااقل ظاهر بی‌طرفی را حفظ کرده و به جبهه مقابل نیز غلت نزند.