ایران پرسمان - آرمان ملی /متن پیش رو در آرمان ملی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مطهره شفیعی| سعید جلیلی حذف شد. مذاکرات اخیر علی لاریجانی در سوریه و لبنان نشان داد که او مذاکرهکننده اصلی در منطقه است و شرایط جدید اینگونه رقم خورده که سعید جلیلی از طریق سایت‌های خبری در جریان تحولات قرار گیرد و بس! «خبرآنلاین» نوشت: «لاریجانی پیام رهبر معظم انقلاب را به بشار اسد رئیس‌جمهور این سوریه ابلاغ کرد و سپس به بیروت رفت تا در دیدار با مقامات این کشور نیز پیام رهبر کشورمان را به مقامات لبنانی منتقل کند.
![]()
پیامی که لاریجانی به بیروت برد شامل اعلام حمایت ایران از دو کشور سوریه و لبنان بوده است. اما در فرامتن سفر علی لاریجانی به سوریه و لبنان یک موضوع دیگر نیز وجود دارد و آن اینکه علی لاریجانی نامزد ردصلاحیت شده انتخابات ریاست جمهوری در کسوت مشاور رهبر معظم انقلاب ماموریت مهمی برای انتقال پیام ایشان به دو کشور مهم مقاومت دریافت کرده است و این در حالی است که سعید جلیلی به‌عنوان نماینده ویژه رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی چنین ماموریتی را دریافت نکرد. علی لاریجانی با سوابق متعدد اجرایی به‌عنوان چهره سیاسی اصیل و نزدیک به حاکمیت ایران شناخته می‌شود که نزد کشورهای منطقه از احترام و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است بر همین اساس رهبر معظم انقلاب برای ابلاغ پیام‌شان فردی را انتخاب کرده‌اند که ضمن نزدیکی به خود، روابط مثبتی با قوه اجرایی کشور و نیز کشورهای مخاطب پیام داشته باشد. انتخاب علی لاریجانی برای انتقال پیام رهبر انقلاب یک معنای دیگر نیز به ذهن متبادر می‌کند که تائید صلاحیت در شورای نگهبان لزوما به معنی تائید از طرف رهبر معظم انقلاب نیست و در سمت دیگر عدم احراز صلاحیت در شورای نگهبان هم به معنای عدم صلاحیت در ساختار سیاسی کشور نخواهد بود.»
مذاکرهکننده ناکام
سعید جلیلی که ناکام بزرگ انتخابات ریاست جمهوری بود، پیش از این بارها به کشورهای منطقه سفر کرده و مذاکراتی داشت اما ظاهرا نتایج حاصل از آن مذاکرات چندان مفید نبوده که تصمیم به سفر و مذاکرات لاریجانی گرفته شده است. او در زمانی هم که عضو تیم مذاکرهکننده هسته‌ای بود، عملکرد رضایت‌بخشی نداشت به‌عنوان نمونه علی‌‌اصغر خاجی، مذاکرهکننده ایران در مذاکرات محرمانه عمان می‌‌گوید: «سعید جلیلی و علی باقری تمام توان‌شان را به کار گرفتند که مذاکرات پیش نرود. آنها مرتب از مفاد مذاکره ایراد می‌‌گرفتند، این در حالی بود که ما قبل از رفتن، درباره این سفر با سعید جلیلی حرف زده بودیم، بعد از بازگشت هم رهبری گزارش ما را خواندند و نظرات‌شان را پی‌‌نویس کردند و گفتند ما مذاکره کنیم و سعید جلیلی هم به کار خود ادامه دهد.» از سوی دیگر ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و معاون وقت وزیر امور خارجه ایالات‌متحده پس از گفت‌وگویی 45 دقیقه‌ای در زمان قدم‌زدن در فضای سبز، با دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی و مذاکرهکننده ایرانی، سعید جلیلی در سال 2009 نوشت: «درحالى‌که به سعید جلیلی که در مقابلم نشسته بود نگاه مى‌کردم، بیانیه‌اى کوتاه و ساده را قرائت کردم. ابراز امیدواری کردم که ایرانى‌ها پیام حضور ما در مذاکرات را دریافت کرده باشند. جلیلی به دقت سخنان مرا یادداشت مى‌کرد و در طول سخنانم لبخند به لب مى‌آورد. در ادامه نطقى 45 دقیقه‌اى درباره تاریخ و فرهنگ ایران ایراد کرد که در جاى‌جای آن بر نقش سازنده ایران در منطقه تاکید شده بود. او زمانی اشاره کرد که هنوز به‌صورت پاره‌وقت در دانشگاه تدریس می‌کند. آن‌جا بود که احساس کردم اصلا به دانشجویانش حسادت نمى‌کنم.» او همچنین نوشته بود: «گفت‌و‌گوی امروز با ایرانی‌ها به وضوح به من یادآوری کرد که احتمالا در چند سال گذشته چیزی از دست نداده‌ایم».
نقش ترامپ در حذف جلیلی؟
انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا شاید در انتخاب لاریجانی به‌عنوان مذاکرهکننده ایران بی‌تاثیر نباشد. این موضوع در اظهارات سیاست‌مداران ایرانی مشهود است چنانکه معصومه ابتکار به یکی از رسانه‌ها گفته بود: «در حال حاضر جمهوری‌خواهان کل حاکمیت آمریکا (دولت، مجلس نمایندگان و سنا) را در دست دارند. شاید ترامپ هم همان ترامپ دور اول نباشد و رویکرد متفاوتی را دنبال کند. چینش نیروهایش تغییراتی کرده است. شاید اینکه در مورد ایران اعلام کرد به‌دنبال براندازی نیست و دنبال حل معضل هسته‌ای است، تفاوت‌هایی در رویکردش دیده شود. البته که ایران طی ماه‌های اخیر توانایی و ظرفیت‌های خود را در حوزه نظامی نشان داده و همه جهان اذعان دارند که ایران به‌رغم دهه‌ها تحریم توانسته سیستم دفاعی بومی را نهادینه سازد. این ظرفیت‌های درونی ایران معادلات را تغییر می‌دهد.» معصومه ابتکار در ادامه اظهار داشت: «در کنار این ظرفیت‌های نظامی، رای بیش از 50 درصد رای‌دهندگان در شرایط دشوار در یک انتخابات خاص و دشوار به دکتر پزشکیان، وزن متفاوتی به دولت ایران داده و این فرصت را ایجاد کرده و اگر قرار بر انجام گفت‌وگو، ارتباط با جهان و احیای برجام باشد این دولت از این ظرفیت برخوردار است که بتواند با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، رای مردم و حمایت‌های رهبری در عرصه بین‌المللی از منافع کشور حفاظت کند. معتقدم دولت پزشکیان حتی می‌تواند با دولت جمهوری‌خواه ترامپ مذاکره کرده و شرایط بهتری برای منطقه و جهان ایجاد کند.» همچنین نباید فراموش کرد اخیرا محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق که پیروزی ترامپ را به او تبریک گفته بود، مدعی شد که از سخنان و وعده ترامپ در کمپین انتخاباتی‌اش اطلاع دارد که گفته متعهد به پایان‌دادن به جنگ‌های منطقه است، بر همین اساس دوطرف بر هماهنگی برای تحقق این مهم تأکید کردند.