چاپ

ایران پرسمان - ایران / « صنعت برق،زیرساخت حیاتی هوش مصنوعی » عنوان یادداشت روزنامه ایران به قلم دکتر حیدر ربیعی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
رهبر معظم انقلاب در شهریورماه 1403 همزمان با هفته دولت تأکید کردند در هوش مصنوعی، تنها بهره‌بردار بودن امتیاز نیست؛ این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید در آن لایه‌ها مسلط شد. اما در این خصوص چه مسئولیتی متوجه صنعت برق است؟ به موازات سایر کشورهای جهان، کشور ما هم از توسعه هوش مصنوعی بی‌نیاز نیست و در این مسیر بی‌شک دیتاسنترها و مراکز داده پردازش هوش مصنوعی ایجاد می‌شوند. موضوع مهم این است که چنین دیتاسنترهایی مصرف برق بالایی دارند و نگاهی اجمالی به گزارش‌های جهانی از مصرف برق این مراکز، نشان می‌دهد باید ضرورت توسعه تولید و برق‌رسانی مورد نیاز این دیتاسنترها در کانون توجه باشد.موضوع مهمی که سعی داریم سیاستگذاران و بازیگران اصلی هوش مصنوعی و صنعت برق را به آن توجه دهیم، این است که حرکت در لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی یعنی مواجهه با تقاضاهای قدرت برق خارج از تصور در آینده نزدیک. نکته حائز‌ اهمیت دیگر این است که مراکز داده هوش مصنوعی باید به طور مداوم کار کنند و نمی‌توان بر آنها مدیریت خاموشی اعمال کرد.
مسلم است که توسعه فناوری‌های نرم بسیار سریع‌تر و پرشتاب‌تر از برنامه‌ریزی و توسعه و ساخت نیروگاه‌هایی با قدرت بالا اتفاق می‌افتد. از سوی دیگر راهبرد ایران، توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق است، لذا برنامه‌ریزی هماهنگ برای توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی یک ضرورت است و به سیاستگذاران حوزه هوش مصنوعی پیشنهاد می‌شود از ابتدا مشارکت فعال صنعت برق را نیز به عنوان یک زیرساخت حیاتی فناوری هوش مصنوعی در برنامه‌ریزی کشور مطالبه کنند. برنامه‌ریزی هوش مصنوعی علاوه بر تشکیل کمیته‌های گوناگون با حضور یک دستگاه اجرایی، به تشکیل کمیته‌ها و کارگروه‌های میان‌رشته‌ای با حضور اساتید، متخصصین و مشاوران ماهر و باتجربه نیاز دارد تا برنامه‌ریزی جامع و همه‌جانبه‌ای صورت گیرد. عملکرد بموقع و تهیه اطلاعات مناسب با شفافیت کافی و قابل اعتماد، از شروط موفقیت در هدفگذاری و تعیین خط‌مشی صحیح در رسیدن به اهداف و برنامه‌ریزی است.
نگاهی اجمالی به گزارش‌های جهانی حوزه هوش مصنوعی و مقایسه آن با وضعیت کنونی کشورمان دلیلی بر ضرورت توسعه تولید و برق‌رسانی مورد نیاز دیتاسنترهاست.
اخیراً جزئیاتی در مورد تلاش شرکت OpenAI در جلب حمایت دولت امریکا برای ساخت 5 تا 7 مرکز داده با نیاز قدرتی هر یک به میزان پنج گیگاوات منتشر شده است (7 واحد 5 گیگاواتی حدوداً دو برابر قدرت مورد نیاز ایالت نیویورک است.) بنابراین قبل از توسعه هوش مصنوعی باید به فکر تولید برق مورد نیاز آن بود.
شرکت OpenAI اعلام کرده حفظ موقعیت کنونی به مقدار روزافزونی به قدرت محاسباتی نیاز دارد. ضمن اینکه هر یک از این مراکز داده 2 میلیون تراشه هوش مصنوعی و حدود 100 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. هر چند OpenAI تاکنون بالاترین قدرت مورد نیاز در دنیا را برای تأمین انرژی برق مراکز داده خود اعلام کرده اما سایر بازیگران هوش مصنوعی نیز نیاز به مراکز داده بزرگ‌تر و پرقدرت‌تر از وضعیت کنونی خود را پیش‌بینی می‌کنند. به عنوان مثال در ماه مارس 2024، AWS یک مرکز داده در پنسیلوانیا، در کنار نیروگاه هسته‌ایSusquehanna خریداری کرد تا از 2/5 گیگاوات برق تولیدی آن به میزان 960 مگاوات بهره گیرد. همچنین اخیراً مایکروسافت با شرکت Constellation قراردادی منعقد کرده تا شاهد راه‌اندازی مجدد راکتور Three Mile Island باشیم که قرار است از سال 2028 حدود 835 مگاوات انرژی بدون کربن برای مراکز داده مایکروسافت فراهم کند.