بزرگنمايي:

ایران پرسمان - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
استقرار یک سامانه موشکی جدید آمریکا در فیلیپین، مراکز کلیدی نظامی و تجاری چین را به هدفی نزدیک تبدیل کرده و ترامپ را در بوته آزمونی زودهنگام قرار داده تا نشان دهد که آیا او به تعهد خود برای رویارویی با چین به خاطر متحدان آمریکایی در آسیا پایبند است یا خیر.
روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت: سال گذشته، ارتش ایالات متحده سامانه موشکی تایفون را که می‌تواند تا مسافت 1200 مایلی موشک شلیک کند، به پایگاهی در جزیره لوزون در شمال فیلیپین منتقل کرد. این اولین بار از زمان جنگ سرد است که ارتش ایالات متحده یک سیستم پرتاب زمینی با این برد طولانی را در خارج از مرزهای خود مستقر می‌کند.
کارشناسان نظامی می‌گویند که تایفون بخشی از یک تغییر موقعیت استراتژیک گسترده‌تر توسط ارتش آمریکا است زیرا این کشور به دنبال مقابله با تجمع بزرگ موشک‌های میان برد و دوربرد پکن در اقیانوس آرام است.
در صورت درگیری با چین، سامانه‌های موشکی زمین پرتاب مانند تایفون می‌تواند برای دفاع از متحدان کلیدی ایالات متحده مانند فیلیپین که با چین بر سر ادعای پکن در مورد تمام دریای چین جنوبی درگیر شده است و همینطور تایوان که پکن تهدید کرده است در صورت لزوم با زور این جزیره را کنترل خواهد کرد، نقش اساسی داشته باشد.
پکن با هشدار به استقرار تایفون واکنش نشان داده و ایالات متحده و فیلیپین را به دلیل دامن زدن به آنچه که آن را رقابت تسلیحاتی می‌نامد، سرزنش کرده است.
اکنون سامانه تایفون که در دوران ریاست جمهوری جو بایدن به فیلیپین منتقل شد، در میان نگرانی‌های متحدان آمریکا در مورد تمایل دولت ترامپ برای دفاع از آنها در درگیری با چین، به عنوان یک آزمون مهم ظاهر شده است.
سفر اخیر «پیت هگست» وزیر دفاع آمریکا به فیلیپین و ژاپن می‌تواند شفافیت بیشتری در مورد استراتژی هند و اقیانوس آرام دولت واشنگتن در قبال منطقه ارائه کند.
سامانه موشکی تایفون می‌تواند دو نوع موشک شلیک کند. موشک‌های تاماهاوک که حامل کلاهک‌های معمولی هستند، بردی در حدود 1200 مایل دارند و به بخش زیادی از جنوب شرقی چین همراه با دریای چین جنوبی و تنگه تایوان می‌رسند. در صورت حمله چین به تایوان، چنین موشک‌هایی می‌توانند سامانه‌های دفاع هوایی و راداری در سواحل چین و همچنین مراکز کنترل و فرماندهی ارتش چین در گوانگژو و نانجینگ را هدف قرار دهند.
نوع دوم این سامانه، موشک «استاندارد 6 یا SM-6» با برد کوتاه‌تر می‌تواند کشتی‌ها و جنگنده‌های چینی را هدف قرار دهد و موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک شلیک شده به سمت منافع ایالات متحده را رهگیری کند. مقامات ارتش گفته‌اند که این تنها موشک در زرادخانه ایالات متحده است که می‌تواند، حداقل در اواخر پرواز، موشک‌های مافوق صوت را که چین و روسیه آزمایش کرده‌اند، رهگیری کند.
آغاز تنش با چین
ارتش ایالات متحده برای اولین بار یک سال پیش دو پرتابگر تایفون، یک مرکز عملیات و خودروهای پشتیبانی را برای تمرینات نظامی مشترک با فیلیپین به جزیره لوزون در این کشور آسیایی منتقل کرد. ارتش فیلیپین که اولین بار این سیستم را در اواخر سال 2022 تحویل گرفت، اعلام کرد که می‌خواهد آن را در آب و هوای گرم و مرطوب منطقه هند و اقیانوس آرام آزمایش کند.
ارتش آمریکا بعدا موافقت کرد که استقرار را برای مدت نامحدود تمدید کند. از آن زمان، فرماندهان فیلیپینی گفته‌اند که مایلند تایفون را برای ارتش خود بخرند و نیروهای این کشور اکنون در حال آموزش استفاده از این سیستم هستند.
با اینکه این استقرار شامل هیچ موشکی نبود، اما خشم پکن را برانگیخت.
وزارت خارجه چین خواستار برچیده شدن تایفون شد و تهدید به اقدام تلافی جویانه کرد. این وزارتخانه در ماه فوریه گفت: «چین زمانی که منافع امنیتی آن آسیب ببیند یا تهدید شود، بیکار نخواهد نشست.»
روسیه به عنوان متحد نزدیک چین نیز این اقدام را محکوم کرد. «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌ جمهور روسیه، استقرار این موشک‌های آمریکایی را به استقرار موشک‌اندازهای پرشینگ 2 در آلمان غربی در سال 1983 تشبیه کرد؛ اقدامی که رهبران شوروی در آن زمان آن را آماده‌سازی برای حمله پیشگیرانه به اتحاد جماهیر شوروی توسط غرب تفسیر کردند.
استقرار پرشینگ 2 اعتراضات گسترده‌ای را در اروپا و ایالات متحده برانگیخت و در نهایت به معاهده نیروهای هسته‌ای میان برد در سال 1987 با اتحاد جماهیر شوروی منجر شد. این معاهده در اختیار داشتن، تولید و آزمایش موشک‌های بالستیک و کروز زمین پرتاب با برد بین 300 مایل تا 3400 مایل را ممنوع کرد.
اما معاهده مذکور شامل چین نمی‌شد و به پکن اجازه می‌داد زرادخانه عظیمی از این موشک‌ها را جمع آوری کند. در سال 2019، در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، ایالات متحده از این معاهده خارج شد و ارتش آماده‌سازی برای یک سامانه جدید موشکی میان برد جدید را آغاز کرد.
تایفون که در تریلرها در پشت کامیون‌ها نصب می‌شود، جابجایی نسبتا آسانی دارد، از جمله در هواپیماهای ترابری نظامی. در مقایسه با پرتابگرهای موشکی مستقر در کشتی، شناسایی و حذف سامانه‌های موشکی زمین پرتاب در اوایل درگیری دشوارتر است. در آینده، ایالات متحده می‌تواند تایفون را در مکان‌هایی در سراسر منطقه هند و اقیانوس آرام مستقر کند یا آن را به متحدانش در این منطقه بفروشد. این مساله باعث می‌شود که دشمنان حدس بزنند که از کجا هدف قرار می‌گیرند.
«شاون راستکر»، تحلیلگر مرکز کنترل تسلیحات و منع اشاعه گفت: «ایالات متحده از اتکا به پایگاه‌های متمرکز بزرگ دور می‌شود و به سمت وضعیت نیروی انعطاف‌پذیر پراکنده‌تر حرکت می‌کند.»
چانه زنی بالقوه
استقرار تایفون در فیلیپین به رسمیت شناختن اهمیت استراتژیک فزاینده این کشور در دولت بایدن بود. «فردیناند مارکوس جونیور» رئیس جمهور فیلیپین دسترسی نیروهای آمریکایی به پایگاه‌های نظامی را گسترش داده است و کشتی‌ها و هواپیماهای فیلیپینی، نیروهای چینی در دریای چین جنوبی را عقب رانده‌اند.
دیگر متحدان آمریکا در آسیا، از جمله ژاپن، تاکنون از میزبانی موشک‌های آمریکایی که قادر به حمله به چین هستند خودداری کرده‌اند، اما در حال توسعه توانایی‌های مشابه خود هستند.
نشانه‌هایی وجود دارد که مشخص می‌کند دولت ترامپ نیز تایفون را کلید راهبرد خود در اقیانوس هند و اقیانوس آرام می‌داند.
«ئن دریسکول»، یکی از مقام‌های ارتش آمریکا اوایل ماه جاری میلادی در ایکس (توئیتر) نوشت: «ما با استقرار پویای موشک‌های تایفون در فیلیپین، اثرگذاری بازداندگی آن را اثبات کردیم و به دنبال فرصت‌های بیشتر در منطقه هستیم.»
با اینکه یکسری از مقام‌های آمریکایی از این استقرار استقبال کرده‌اند، اما برخی دیگر هشدار داده‌اند که انتقال چنین سامانه‌های موشکی قدرتمند ایالات متحده به منطقه آسیا، خطر افزایش تنش و جنگ احتمالی بین دو ابرقدرت هسته‌ای را در پی دارد.
«جنیفر کاوانا»، مدیر اندیشکده تحلیل نظامی در اولویت‌های دفاعی درباره این استقرار گفت: «وجود این سیستم باعث شده تا این خطرات شدت بگیرد و حالا تصور کنید که اگر از سیستم در یک درگیری استفاده کنید، چه اتفاقی می‌افتد.»
نظرات مشابهی توسط برخی از مقام‌های ارشد ترامپ، از جمله «اندرو بایرز» معاون دستیار وزیر دفاع در آسیای جنوبی و جنوب شرقی، که طرفدار روابط بهتر با پکن است، مطرح شده است. بایرز قبل از شروع به کار، خروج دارایی‌های ایالات متحده از فیلیپین را در ازای اجرای گشت زنی توسط گارد ساحلی چین در مناطق مورد مناقشه دریای چین جنوبی پیشنهاد کرده بود.
رئیس جمهور فیلیپین هم گفته که اگر چین اقدامات خود در دریای چین جنوبی را متوقف کند، تایفون را برمی چیند.
اما در پی مذاکرات ترامپ با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه درباره اوکراین، در فیلیپین نیز این نگرانی وجود دارد که تایفون به بخشی از توافق ترامپ و شی جین‌پینگ، رئیس جمهور چین تبدیل شود.
مدرس مطالعات بین‌المللی در مرکز آسیایی دانشگاه فیلیپین، گفت: «چنین معامله‌ای ممکن است منافع متحد کوچک‌تر آمریکا را قربانی کند. کاری که فیلیپین با سامانه‌های تایفون انجام می‌دهد و دولت ترامپ در مورد آنچه خواهد کرد، تعیین می‌کند که بازی بازدارندگی در ماه‌ها و سال‌های آینده چگونه انجام خواهد شد.»
چین همچنان تهدید است
بر اساس گزارشی که سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده در روز سه‌شنبه منتشر کردند، پکن در حال پیشرفت در توانایی‌هایی است که می‌تواند برای کنترل تایوان از آن استفاده کند، چین همچنان بزرگترین تهدید نظامی و سایبری ایالات متحده است.
بر اساس ارزیابی سالانه تهدید جامعه اطلاعاتی، چین توانایی ضربه زدن به ایالات متحده را با تسلیحات متعارف، به خطر انداختن زیرساخت‌های ایالات متحده از طریق حملات سایبری و هدف قرار دادن دارایی‌های آن در فضا و همچنین تلاش برای کنار گذاشتن ایالات متحده به عنوان برترین قدرت هوش مصنوعی تا سال 2030 دارد.
بازار
ایراندخت آذرشکیب