بزرگنمايي:

ایران پرسمان - دنیای اقتصاد /در شرایطی که واردکنندگان از روند کند واردات گوشی‌های آی‌فون گله دارند، اما به نظر نمی‌رسد که بازار با کمبود این کالا مواجه باشد.
بالاخره و با گذشت بیش از چهار ماه از آزادسازی واردات آی‌فون حقوق ورودی مدل‌های موجود این گوشی‌ها در کشور برای رجیستری ابلاغ شد، اما اجرای این مصوبه به ابلاغ آن از گمرک به گمرکات کشور نیاز دارد. از سوی دیگر، فعالان و تجار بازار موبایل از تداوم چالش‌های ثبت‌سفارش و تخصیص ارز برای واردات انواع تلفن همراه به خصوص گوشی‌های بالای 600 دلار، از جمله آی‌فون می‌گویند. علاوه بر این، تحولات بازار ارز، تقاضا برای خرید این گوشی‌ها را کاهش داده است. با این حال کارشناسان بازار به مردم توصیه می‌‌کنند تا در خرید گوشی‌های بالای 600 دلار تعلل نکنند؛ زیرا گرانی‌های بیشتری در راه خواهد بود و همین قدرت خرید فعلی آنها را کمتر هم می‌کند.
هنوز خبری از رجیستری نیست
در هفته جاری رئیس دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت در نامه‌ای به دفتر واردات گمرک، حقوق ورودی گوشی‌های آی‌فون موجود در کشور را که قبل از مصوبه هیات وزیران و آزادسازی واردات آی‌فون وارد کشور شده بودند، جهت اجرا به گمرک ابلاغ کرد تا امکان رجیستری این گوشی‌ها به صورت قانونی فراهم شود. فعال‌سازی آی‌فون‌های موجود در کشور در حالی میسر شده است که بیش از چهار ماه از آزادسازی واردات آی‌فون می‌‌گذرد و اجرای رجیستری این گوشی‌ها نیز به ابلاغ این مصوبه از گمرک به گمرکات کشور نیاز دارد. یک فعال بازار موبایل در این خصوص به «دنیای اقتصاد» توضیح می‌دهد: «پس از اینکه گمرک مصوبه حقوق ورودی گوشی‌های آی‌فون موجود در کشور برای رجیستری را به گمرک‌ها ابلاغ کند، آنها باید اقدام به دریافت تعرفه کنند؛ اما تاکنون به نظر نمی‌رسد رجیستری قانونی این گوشی‌ها انجام شده باشد. البته در کل این فرآیند سیستمی و ممکن است تا یکی، دو هفته زمان ببرد.»

با این اوصاف به نظر می‌رسد که همچنان با فعال‌سازی قانونی آی‌فون‌های موجود در کشور فاصله داریم و هزینه بالای رجیستری و سهولت راه‌های دور زدن آن موجب شده است تا برخی از دارندگان آی‌فون قید پرداخت آن را بزنند. جدا‌ از فراز و نشیب‌های رجیستری آی‌فون‌ها در کشور، واردات این نوع گوشی‌ها نیز همچنان با چالش‌های ثبت سفارش و تخصیص ارز دست و پنجه نرم می‌کند. برخی از فعالان و تجار بازار موبایل ایران با بیان این مطلب به «دنیای اقتصاد» اعلام می‌کنند که ثبت‌سفارش واردات آی‌فون برای افرادی بدون سابقه 30 درصد و کسانی که ویرایش از کالای غیر‌لوکس به کالای لوکس در سامانه تجارت داشتند، با اولویت زمانی مواجه شده‌ است و تعیین تکلیف آنها مشخص نیست. حسین روزبه، عضو انجمن موبایل ایران، در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «دست تجار برای واردات تلفن همراه به خصوص مدل‌های آی‌فون بسته شده است و آنها امکان ویرایش‌های کالاها را ندارند. از سوی دیگر، با احتمال افزایش حقوق گمرکی در سال آینده، به نظر نمی‌رسد که واردات وضعیت خوبی داشته باشد.»
با این حال و در شرایطی که واردکنندگان از روند کند واردات گوشی‌های آی‌فون گله دارند، اما به نظر نمی‌رسد که بازار با کمبود این کالا مواجه باشد. فعالان و کارشناسان دلیل آن را نوسانات ارزی می‌دانند و معتقدند که این موضوع تقاضا در انواع بازارها از جمله بازار موبایل را کاهش داده است. حتی برخی از فعالان علت کاهش نه چندان چشمگیر قیمت آی‌فون 16 در بازار را همین موضوع می‌دانند. البته آنها نه تنها نسبت به موج جدید افزایش قیمت‌ها در بازار موبایل طی ماه‌های آینده هشدار می‌دهند؛ بلکه به گفته آنها در سال جدید باید منتظر کمبود کالاهای وارداتی در کشور هم باشیم. محمدرضا عالیان، فعال بازار موبایل و دبیر کنگره موبایل با بیان این مطلب به «دنیای اقتصاد» توضیح می‌دهد: «زمانی که موجودی یک کالای وارداتی در بازار کم می‌شود، باید منتظر افزایش قیمت آن محصول نیز باشیم. در این شرایط مردم نباید به امید ارزانی در خرید محصولات مورد نیازشان تعلل کنند؛ زیرا فرآیندها نشان‌دهنده این است که ارزانی در کار نیست و همین قدرت خرید فعلی آنها را کمتر خواهد کرد.»
ارز تاثیر آزادسازی آی‌فون را خنثی کرد
در حالی بیش از چهار ماه از آزادسازی واردات آی‌فون می‌گذرد که فعالان و تجار پیش از این از رونق بازار پس از ورود قانونی آی‌فون‌ها می‌گفتند، اما حالا آنها از مانع بزرگ این رونق می‌گویند؛ یعنی التهابات ارزی. محمدرضا عالیان در این خصوص توضیح می‌دهد: «زمانی از تاثیرات مثبت آزادی واردات آی‌فون بر رونق بازار موبایل صحبت می‌کردیم که شرایط اقتصادی و نرخ ارز نسبتا در وضعیت مناسبی قرار داشت و می‌توانستیم بگوییم که بازار با مبادلات قانونی گوشی‌های آی‌فون رونق خواهد یافت، اما حالا با شوک‌های ارزی، نه تنها رونق نخواهیم داشت، بلکه تاثیرات مثبت آزادسازی واردات این گوشی‌ها نیز خنثی شده است.»
او ادامه می‌دهد: «تا پیش از این خرید گوشی‌های آی‌فون در صورت رجیستری نهایتا با قیمت 100میلیون تومان تمام می‌شد؛ اما اکنون در بهترین حالت این هزینه 170میلیون تومان است. حتی این مبلغ در دو هفته گذشته به 200 میلیون تومان نیز رسید.» فعالان و کارشناسان علاوه بر اینکه از خنثی شدن تاثیرات مثبت آزادسازی آی‌فون به دلیل التهابات ارزی می‌گویند، انتقاداتی هم به فرآیندهای این آزادسازی دارند. به اعتقاد آنها تعلل در فعال‌سازی واردات تجاری، منشأ ارز صادرات خود و سهمیه 30 درصدی واردات این گوشی‌ها موجب شد تا شیرینی آزادسازی آی‌فون برای تجار تلخ شود. محمدرضا عالیان با بیان این مطلب مطرح می‌کند که اگر فرآیندهای مرتبط با واردات آی‌فون به موقع انجام می‌شد، حداقل اکنون وضعیت بهتری را شاهد بودیم. با این حال این کارشناس بازار موبایل به مردم توصیه می‌کند که اگر قصد خرید گوشی بالای 600 دلار از جمله آی‌فون را دارند، همین حالا اقدام کنند؛ زیرا در ماه‌های آینده قدرت خرید آنها کاهش هم خواهد یافت.
حسین روزبه، عضو انجمن موبایل ایران نیز سهمیه 30 درصدی سابقه تجار برای واردات آی‌فون را از محدودیت‌های آزادی واردات این گوشی‌ها می‌داند و در این باره توضیح می‌دهد: «پیش از این کسانی که سفارش کالای زیر 600 دلار را در سامانه جامع تجارت ثبت کرده بودند، امکان ویرایش آن را داشتند؛ اما در حال حاضر این امکان وجود ندارد. در واقع واردات آی‌فون در ظاهر باز شده، اما در باطن و با محدودیت‌های اعمال شده همچنان بسته است. یکی از علت‌های اصلی مخالفت با آزادی واردات این گوشی‌ها ارزبری آنها بود که در حال حاضر نیز سهمیه 30 درصدی و عدم امکان ویرایش ثبت سفارش از کالای زیر 600 دلار به بالای 600 دلار، در راستای همین موضع است. با این حال برخی از واردکنندگان توانستند از این امکانات حداقلی برای واردات آی‌فون استفاده کنند.»
این انتقادات از رویه آزادسازی واردات گوشی‌های آی‌فون در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان و فعالان بازار موبایل دلیل قیمت‌های عجیب و غریب این گوشی‌ها را در کشور، تصمیمات غیرکارشناسی و نادرست سیاستگذاران در مسیر آزادی آی‌فون می‌دانند. حتی یک فعال بازار موبایل معتقد است که اگر دولت حداقل امکان ویرایش ثبت‌سفارش‌های قدیم واردات تلفن‌های همراه را به بالای 300 دلار فراهم می‌کرد تا تجار بتوانند با سهمیه 30درصدی واردات خود آی‌فون بیاورند، قیمت این گوشی‌ها منطقی‌تر از وضعیت فعلی بود. البته این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که در حال حاضر اقتصاد ایران و بازارهای مختلف با شوک‌ ارزی چشمگیری دست و پنجه نرم می‌کنند و گرانی بیش از پیش در کمین بازار موبایل است؛ تا جایی که فعالان بازار از موج جدید و سنگین افزایش قیمت‌ها خبر می‌دهند و مردم را به خرید هر چه زودتر تلفن همراه ترغیب می‌کنند.